a qinaljan nua se payuan namatevetevelj, semanpazangal aravac tua sinikamamamaw i qinaljan a kemudanga.
kemasi kakedriyan tulutuluan tua paqaljai tua tjavavulungan, saka seman paravac tua kakudan a namitatekuan, a i qinaljan a i kinacemkeljan a sengsengan a penuljat, sinikamamamaw a qemacuvung a kipusengsengan; namaya uta nu izua kamanguaq a kakanen sinikamamamaw uta.
nu izua caucau a ruqilji kata ruramiljan i qinaljan, masan djeli masan tjaucikel uta tua qaliqali.
temulu aravac a ramaljemaljeng tu inika tjen a maqilji a maramilj, a maramilj tjasika siyasiyaq saka tja sika sipusipun aya.
izua a milimilingan a tjaucikal a mayatucu: izua ita ruramiljan aravac a vatu, kemasi kedrikedrianan ruramiljan aravac timadju, tjenglai aravac a keman a pakaliyaw, inika pakacengcengceng tua kakanen nimadju.
nu kemakan timadju pacucun sakamayan tua kakanen nua zuma vatu, marekutj tua tjaliyaw a kakanen nuazuma, saka uri masipun tiamadju ayaya sakamayan a kinemnem. izua ka ita a qadaw, azua vatu natemangpac a pi angalj tua kudrakudral a vutjulj, a cemalivalivat tua pana, kacemalivalivat i ljaviaving tua pana, kinemnemnem namavarung timadju tu izua qemav tua piniangalj nimadju a vutjalj, vaivaik vaivaik timadju, kacemalivat tua tjakudrang i pana, manu pacun timadju tua kakakaka (qailjungan) nimadju ita zaljum, pinaka izua maljiyan a vatu a natemangpac uta tua tjakudral anan a vutjulj, sa kinemnem timadju tu kavalanga azua i angalj a vutjulj tazua a vatu, matu tjasasanguaq tua ku piniangalj aya, pai saljinga tiamadju tua zua pacucunan a tjakudral anan a vutjulj, pai sa intuluq timadju a sema puzaljuman, a qemav tuazua piniangalj a kudrakudral a vutjulj.
manu neka nuinalap a nema a kemasi puzaljuman, saka azua piniangalj angata nimadju a vutjulj sinikaqaljudj anga uta nua zaljum, a vililjan nekanga mamaw a kinan nimadju a masa ramiljan.
avan a tatuluan nua ramaljemaljeng tu nakuya maqilji a maramilj itjen, tja sikapaulaula a tjaqiljiyan a tjaramiljan siniaya.
排灣族人部落是群居生活,很重視共享共榮的社會。
從小孩子被教導,要長幼有序,並培養謙讓的美德,部落、家庭所有的工作,都是大家要一起承擔;凡物都要與眾人分享也是大家的共識。
在部落如果有人個性小氣、貪心,就會成為部落族人的笑柄與揶揄的對象。耆老們總是會教導不要小氣、貪心。貪心會讓人丟臉,也會讓人損失。
有一個神話故事說,有一隻狗從小就很貪心,牠吃東西時總是大量的吃,從來不滿足,並且會比較自己與別人的食物,深怕別人吃的比自己還多,而讓自己吃虧。
有一天,這隻狗嘴裡叼著一塊肉過河,看見自己在河中的倒影,以為是另一隻狗叼著更大塊的肉,比我的還要肥美,於是牠丟下嘴裡的肉,縱身撲向那隻狗,去搶牠嘴裡的肉,結果投入水中,沒有抓到那塊肉,卻放了自己嘴裡的肉,落得兩頭都空。
一塊是原本就不存在的,另一塊則是被河水給沖走了。這就是老人家所謂的貪心會讓人損失更重。