朗聲四起

ona taa lriho’onga towapa’a la poca’e ina kapadhidhapeni a’ivivay aa, onay ta kaolohonga ta okesanga caili tamo dholronga ’acakelae omia ana tolohaeni, alakayi ti’a’ina towapa’a la poca’e ina kapadhidhapenga aa tohamoka makocingay, olo vilriilaenga amo to’ahaaki ti’aina kapanakaanaenga, atoloho ina ta kaitina lo kilriho’o’o pi’a ina kapadhidhapeni a’ivivay aa, olo vilrilaenga ina lalake’o amo avase kilriho’o ina kapanaka’ana’enga dhidhapae, amo kaelene aka’odhiline takiyae.

’atoloho, ina a’ivivay lo mikilini dha’ane aa, sa’apalriline ’oho pa’alirolaa takapara pa’atakatakani a’ivivay taa adhidhapae nani tako cengele pasopara tako ica’oca’onga solriti ’ali, dhomanae inalo a’ivivay lrolai aa kama yikinga vila’ani inalini ta towapa’a ’osahiyo, mani iyasiline inalini ka’imiya mowiya pasopara miya, inalo aolrolay lo ikilini inalini vila’a osahiyo aa tako cengele mani palolodho pi’a, tako ’ica’oca’onga inalo aolrolayi, icodhalra’anga maoloho lriho’onga towapa’a la poca’e ina kapadhidhapengayi a’ivivay. ’olocengelengayi ta kaahodhange ina kapa dhidhapelini, cekelae line toelaela ta kamai adhidhapae ina a’ivivay.

alakay amadhala’e valriyonayi iname tali ’oponoho cekelaenai idha’ane alivi dha’ane, dhona dha’ane adhingi aa mateleke tohamoho, atolohonay malra ’ali towapa’a piki zimose ’opa’apa’a, anadhae ’olo mikimao latadhe ava’eva’ehe aa ’odholromao to’ahaki ’opa’apa’a, madhao ka ahakinine ana ’apa’a, kaila lo ikimao dha’ane to’avengevengemao si’ili ’aolai la ’avai taikikiae ’apece.

’akataadhi’ini ’apa’a aa malraveve lo kalakecelrae la kateleke lo kalalrapa’ae, ti’aina maiconganae dhidhape aa inayi tali ’oponoho a’ivivayi lrihilaeni. la kasakaineka ’apa’a, odholrine tovakahe la salodhihini lroolai, anadhe odholridhe pi’a totapikikiae sovongo la inemai alrai, o’i kalalehe’ae to’asangedha’a coloko odholridhe to’ahaki opa’apa’a.

atoloho ina ta lriho towapa’a ’ali makocingay tohamoho, alakay amadhalae aa aka’odhona vingcenge, kapadha’ananae aa oha todharoemao’ali apa’a, ana ’ali pangolroni aa odholrine apatikowakowa to’ali, la li’angeni odholrine to’ahaki ’opa’apa’a, olo pangepangeni ’ali aa totacengecengelaine, ka maolripi kaika siikaceni tali ’oponoho.

過去，編織月桃蓆是婦女應會的技藝，象徵女兒可以放心嫁。「媽媽不會做家事，孩子未來會缺乏可用的東西」。因此，族人從小就被要求幫忙家務，如：處理月桃材料等。

有時是小女孩在長輩旁玩樂，被長輩叫來幫忙；也有觀看長輩工作，因好奇而拿取剩餘材料自己摸索等，長大後熟悉了編織技藝，長輩看到作品也給予讚美。

萬山傳統社會是居於石板屋中，石板的冰涼性質使族人習慣鋪設月桃蓆，在上面活動或睡覺。有時也帶月桃蓆到外面庭院織布等活動，月桃席也可當作布幕隔間以區分男、女孩睡覺的地方。

月桃蓆冬暖夏涼，為一項手工藝品。除月桃蓆，月桃還能編織籃子、搖籃、袋子、針線盒等。豐年祭中長串的年糕就是用月桃的葉子。萬山日常使用容器中，最重要的是月桃編織品。在沒彈簧床的時代，月桃蓆是家裡必備的日用品。

月桃的莖可以編織，葉子可做年糕，花可以觀賞。月桃是萬山人生活中不可缺少的東西。