Tayal nyux maki rhiyal na Taywan qani ga, mzimal mtiyu mang q kwara ccquliq nya, wal nya hnasun qutux kbhul ga sayin cquliq na Tayal nyux nguyut tmwang llaqi hbku uyi, memaw nya hnasun pin’lqyan qabax llaqi hbku Taywan qani, mbhuyax mbalq mrkyas.
ita Tayal ga, twahiq rhiyal cyan ta kki’an, ini piyang kinblaq ryaniq ta, ini tehuk kya uyi ccquliq ki qqaya na pklahang hi ta, nanu yaca, ini tl’ux iyal mqynux Tayal, memaw mrwak mpuw kawas qu tninun ta. akya hmcwa Sexu nyux mlahang mwani qani ga, skahul nya ywaw nqa kklahang hi, kki’an cinbwanan, tl’ux na qqnxan na ccquliq tayal, aki twahiq pinktayux nya ro mkiyik lmnglung rmurux mtiywaw ki mblaq mlahang.
qabax ccquliq nya Tayal nyux maki sqa Giran qani ga, qutux mang ru tiyu seng qabax hi, nyux atu mqasux maki sqa llyung Mnibu ru llyung Klesan ini ga qqalang hugal. nyux atu mshriq qalang ru mwah te hugal hmkangi ywaw pintyagun, mlahnag qqnxan na muyax, ana piyux ywaw ptyagun hugal ga, piyux hriqun uyi, nanu yaca, yaba ki yaya, sbilun nha llaqi maki sqa rgyax mwah mtiywaw hugal, uka cinyaba ki cinyaya plahang, yutas ki yaki mlahang, mutu maki llamu yihung na ywaw mhtuw sqa kklahang na llaqi mwani qani.
qalang mu qani ga, cyan maki qalang Skikun, blaq calay ktalan ro piyux calay rrgyax nya nyan si tpanga, ini slwiy, ana cquliq nya uyi ga mhway inlungan nya ro shelax qabax inlungan naha.
qalang mu qani ga piyux calay rramat pinmiyon naha, ana pinqwasan myan biru ini ga qalang myan ga twang tkbaq ppiyan na Tayal ki qwas na Tayal uyi. rramat hiya ga yaba yaya naha muya, nyanah pmuyan qani ga, maki ramat na Tamana, maki ramat na tbihi, maki ramat na tbihi mlabuw uyi. laq hiya ga mwah pkrax qmasux naye na tbihi ro Tamana qani, rax stuling qsya, baq pkrax smi built hiryo uyi.
qalang myan qani ga siyan mu calay, ana utux bnheci ga nyan klahang.
原住民族人口約有五十多萬人,佔總人口數的2%。
原鄉多地處偏遠,交通不便,醫療資源相對貧乏,導致原住民平均壽命比平均少了近十年。
宜蘭縣原住民約有一萬六千名,多數住在大同鄉及南澳鄉。許多族人為求穩定工作,遷居到平地鄉鎮或其他縣市。為了經濟考量,多數父母把子女留在部落由祖父母照顧,形成隔代教養。
大同鄉四季部落,四面環山,種植高冷蔬菜,部落及學校努力推展歲時祭儀及傳統歌舞。高冷蔬菜有高麗菜、大白菜,小孩們會幫忙發苗、灑肥料及澆水,希望祖靈可以一直護佑我的部落。