Patas dowriq puurug o pnskraya knkla rudan Truku sbiyaw, kiya o malu sun ka pnskraya nii, patas nii o gaga tunun qabang hiya kana, mgay malu utux quri kndsan Truku, duri ni plkusun dha ka patas o malu utux, saw nii pgkla kana laqi Truku.

Niqan bi knkla lmnglung quri bnegluban ida nniqa pusu rudan Truku, kingal o puurung, muda uyas na kuyuh ga mshjil o saw manu pnsnakan seejiq ka ga mshjil kuyuh. Embahang uyas puurung ka rudan sbiyaw, kika klaun dha ka ina o ga mshjil laqi kuyuh aji uri o laqi snaw. Nasi embahang uyas puurung o “ Ngiyaq! Ngiyaq! ” msa o ga mshil laqi kuyuh ka kuyuh gaga. Nasi embahang  uyas puurung o “ Qur! Qur ” msa o ga mshil laqi snaw ka kuyuh gaga. saw nii ka kari rudan ta sbiyaw.

Puurung o mlatat keeman ka dhiya, empblaiq bi ni mnegsesu bi, kinga bi nanak na o niqan bi tunux, knkla lmnglung ni empblaiq bi. kndsan Truku sbiyaw o smkuxul bi kmeuruy mneudus ni hmnru llingay, niqan saw ptqlahang dha quri seejiq, rmabang balay ka quri qqbhni, paamsapuh ka hnigan dha, iya bi sblaqi qmita ka saw pnyahan pgkla, aji hmut seiyax ka nii. Uyas qbhni mrmul, miyah euyas keeman “ em! em! ” ka mrmul o empshjil ka kuyuh da.

Miyah meuyas ka qbhni skaya keeman msa “ Tuwaq Tuwaq ” o niqan mha mgdurug kingal laqi rbnaw ka alang nii. Manu saw kiya knkla lmnglung pusu rudan ta sbiyaw o paah uyas puurug klaun dha pnseanak seejiq ka laqi rbnaw o snaw aji uri o kuyuh.

Sun ta ha qmita ka mneudus bbuyu ni rudan Truuku sbiyaw ka kndsan dha o mgdhug bi ni ini hmut tealax paah taxa dha. saw nii mgdhug pnegluban dha. Duma qbhni o maamsapuuh qmita kuyuh ga mshjil.

Puurung o pruway qnseejiq laqi rbnaw ga nbuyas mshil bubu. Qbhni mrmul o pruway tmgsa kuyuh ga mshjil. Qbhni tuwaq skiya keeman o pwruway tngsa mha niqan qrasan strungun dha laqi rbnaw ruwan sapah.

Saw nii rudan Truuku mniq kska dgiyaq sbiyaw o lala balay saw sklwiun kndsan dha, saw bi smdamat ka kndsan dha saw nii, mniq ta breenux alang sayang do ungat ka saw nii malu bi kndsan da.

貓頭鷹之眼象徵太魯閣族祖先的智慧，視為吉祥物，可為族人帶來好運兆，也能把這幸運織物穿在身上，分享給太魯閣族人。

以前老人家對大自然有不可思議的智慧。

透過貓頭鷹歌聲知道懷胎婦女裡嬰兒的性別。如果聽到貓頭鷹的歌聲是Ngiyaq！Nigiyaq！時，肚子裡的嬰孩是女嬰。如果聽到貓頭鷹的歌聲是Qur！Qur！時，肚子裡的嬰孩是男嬰。

貓頭鷹是夜出，動作敏捷而寂靜，太魯閣族人認為貓頭鷹聰明、智慧、敏捷，在族人的生活習慣裡，喜歡察看動植物，尤其是鳥類，牠們扮演著占卜的角色。

鵪鶉在夜晚唱出em！em！的聲音，老人家們就知道媳婦要懷孕了。

因此，從祖先的智慧裡，貓頭鷹的歌聲可以知道寶寶的性別是男還是女。鵪鶉的歌聲可知婦女要懷孕。夜鶯晚間飛過屋上歌聲tuwaq！tuwaq！就可知部落有嬰孩要出生報喜。

以前太魯閣族的祖先住在深山有多驚奇事，發生在他們的生活裡，想念這樣的生活，今天在平地生活就沒有了。