Snkuxul riyung mapa tokan ma madis kagun mosa neepah ka baki mu rudan. Dehuk sapah de, smkuxul ku skadi napa na tokan truma ka yaku, madis sputu, quti rodux ma blebun, ncugil niqan tkurih, qolic paru ma qolic wewe duri.

Kingal ali mgrebu, gaga bebe so uyung ka baki mu rudan, mangal kingal btunux msderux hari ma psaun na dahur qsiya ka siyo na. Tngakac berah na btunux hiya. Msbobo btunux baro ka kagun “ Gus! Gus! Gus! ” mesa kmberih lmepax ma kmbukuy lmepax; ncugil na cwaqul tikuh qsiya ma pcyukul na lmepax ka kagun dungan “ Gus! Gus! Gus! ” mesa betaq mhungun ka lnpaxan na. Tloung ku siyo na ma qmita yaku ka baki mu rudan “Kiya mhungul di” mesa. Smiling ku baki rudan; mosa su neepah peni na ma su mapa tokan ma madis kagun klaali ha? Ini squwaq ma desun kuna sapah btakan ma mduku madis yaku moda rhengun na. Sapah pnhyegan btakan ma uka ledax ka sapah truma duri; pneeyah cceka beling btakan ka ledax na, kiya lmedax hari ka qqtaan sapah truma dhenu.

Ma su snkuxul mapa tokan ma madis kagun ka mosa neepah? mesa ku smiling baki mu rudan dungan. Paanun na rseno ka tokan nii, bruru ge, paanun na mqedil ka kiya, ini pntena ka hnyegan daha duri, kiya ka mapa ku tokan mosa neepah psaun mu qyqeya qqpahun ma ppuqun su hei qhuni ma hei camac ka duma. So kagun de, ddaun mu kmaro eluw ma ttakul mu neepah duri, kiya ka mosa ku neepah de heun mu naq paanu ka tokan ma ddesun mu ka kagun duri. 

爺爺喜歡背著背簍帶著鐮刀上山，爺爺到家我會去找東西。背簍裡有鳳梨、番石榴、香蕉、百香果，有時還有竹雞、田鼠、野兔子。

有天早上，爺爺拿著長形石頭，將鐮刀放在石頭上磨到刀子銳利。我問爺爺：「為什麼要背著背簍帶著鐮刀？」，爺爺沒回答卻帶我到工具儲藏室。初入室內我不敢睜眼，心裡想著萬一有老鼠、蛇、蜘蛛、還有…。哇！Tado，Tado，Tado Puhk把眼睛睜開，幫忙找黃藤條。這裡有著各式各樣工具，鋤頭、刀子、弓、木橋、繩子、背簍、木頭、竹竿、黃藤條…。

我再問爺爺：「上山時，為什麼背著背簍，帶著鐮刀？」，爺爺：「背簍是裝工具、果實或野味；鐮刀是砍草或砍樹枝用」。所以這些是我的必備工具。