tucu a namasan kakudan tuwa kinamazazangiljanan i Paiwan zuku, ini anga ka namasan pazangal a namaya tuwa sicuayan. qau a marka maqacuvucuvung neka nu kineljangan tuwa patjara aicu, ljakuwa a mareka ramaljemaljeng masugarang saka pu’kai aravac.
“ nu izuwa maculjaculja i qinaljan siaqan nua mazazangiljan! ” nu inika se Paiwan zuku anema keljang taicu a kai, ljakuwa ini angata ka kaulavan a se Paiwan zuku taicu a tulu.
nu kinemnem a timanga, namaya tua paquziquzipen nuwa taqaljaqaljan a mazazangiljan; namaya tuwa amin a kipapiayan tuwa kinamazazangiljanan a ngadan katuwa mapaqaljayan, a zumanga nekanga nu namuadav a tja siqaqivu nuka ki izuwa ayaya, pasaliv azuwa kai! masa inika kineljangan tuwa namasan kakudan tua kinaqinaljanan nua Paiwan zuku.
a paruwarut, inika namapuzangal a ramaljemaljeng tuwa inumaljan nua siihu a “ pakiyamav tuwa kakudan a seman Ljautiya ” tuwa qinaljan i kacalisiyan. ayatua mavan anga kinasizuan a maljekuya nazuwa tjalja nanguwaqan a kakudan nua se Paiwan zuku.
uii tu izuwa namasan kakudan a “ pakazelju ” a pasatuwa mazazangiljan ituwa qinaljan nuwa Paiwan zuku, a maru nu izuwa nakiqinuman i qinaljan, peniliq tuwa nasekisumalji a vinangaljan a pasatuwa mazazangiljan. ljakuwa kinaleva a mapuljat nuwa taqaljaqaljan aicu a pacugan. ayatuwa kemljang tiyamadju tu inika uri kikamanguaqan a amin nua mazazangiljan azuwa lami, uri sipaseqeljing tuwa namapaula a caucau i qinaljan.
aicu a namaitucu a kinaqinaljanan i Paiwan zuku, kemuda saka uri izuwa maculja tuwa taqaljaqaljan? pai mavan aicu a kakaveliyan nua mazazangiljan itua qinaljan nua se Paiwan zuku.
aicu kinamazazangiljanan i qinaljan nuwa se Paiwan zuku, sipasasevalitan nua mare alja’aljak, a mare vuvu’uvu, au a sinan kakaveliyan tuwa kakudan, sedjaljep a namaya auta a tja sipasasevalivalit a palalaut, ljakuwa nakuya tja sepi, a tja sanpaqetelengen anga aicu a nanguwanguaq a tja kakudan, a mareka maqacuvucuvung nekanga nu kineljangan tuwa patjara aicu, ljakuwa maugarang saka pu’kai aravac a markaramaljemaljeng.
排灣族的階級制度漸漸式微。年輕的排灣族人沒有知覺,這無非是長輩們無奈和痛苦。
「部落有人餓肚子,是部落頭目的恥辱!」-這是不懂排灣族的階級制度的人很難理解的話,但卻是排灣族人再熟悉不過的事。
事實上,年長的排灣族人對於政府的「同化政策」是恨惡的。因為,排灣族最特殊、最有價值的社會制度,首當其衝的受到破壞。
排灣族有向頭目「繳稅」的形式,每有收成的家庭,要挑選上等的收穫送到頭目的家,這是每一個族人樂意做的事,因為族人們知道,這不是為了頭目的好處,而是為了要幫助部落需要照顧的人。
在排灣族的社會,部落頭目是世襲的,這種價值觀也應該代代相傳,但不幸的,年輕的排灣族人沒什麼知覺,這是長輩們的無奈和痛苦。