朗聲四起

masa paqaljai tuwa marka salasaladj, saka inika patjekai a patjurinangnangan tuwa qetiqetit a kai, liav aravac a pinaka izuwa a kai a sipasulagalagav nuwa Paiwan a caucau, au sinikapapulevan aravac tuwa kinai kacauanan niamadju.

tucu uri amin a “tjeqacang” aya sakamaya a uri tja sipapupatarevan.

nu pacun itjen tuwa “tjeqacang” aya vecik, “ pakan tuwa qacang ” inayan, ljakuwa “ kisausav tuwa caqi ” ayangata a susu nuwa Pinaiwanan, aki anema a kapacacapilj niamadju aya’u?

nu kemasi tuwa vecik itjen a pacun neka a paqulid nu kapacacapilj, ljakua nu pitua sikudakudan anga nua Paiwan izuwa aravac a kapacacapilj.

ayatua inika pakaseljeanguaq a Paiwan a caucau tuwa patjanema a patjurinangnangan tuwa “ caqi ” aya, penaqaljai tua i palingulj a caucau inayan, manasika izuwa za sinipasulagaw a kai a pinasevalit. qau nu sevecen a qivu, azuwa “ tjeqacang ” aya kai sinipakialalang tazua “ kisausaw tuwa caqi ” aya.

ljakua, aki anema a kapacacapilj nua “qacang” katua “caqi” aya’u?

pai mavan anga aicu a namasan tjaucikel tua sikudakudan ka sicuayan nua Paiwan a caucau.

ta sicuayan a tjamanguaq a pagalju tua kinacemekeljan nua Paiwan a caucau, tjara seman puqacangan a pi ljaqediqedi tuwa umaq, saka paquzip tu ita tu drusa tuwa qacang. au azuwa puqacangan tjekezan a pi tjaivavav a venaratj tuwa melavalava a valji a makaya a kalingdjeljan a kalikuculjan nuwa caucau, mavan anga azuwa a ljaljevavavan nazuwa a tacemkeljan a “pakinedjamai” tuwa qacang.

manasika “ tjeqacang ” nu aya “ pakan tuwa qacang ” siniaya a paqulid. pai nu izuwa qivu a “ vaik aken a tjeqacang, ” nu aya, uii tu “ vaik aken a kisausav tuwa caqi ” aya zuwa susu nimadju, ljakua azuwa patarevan ituwa vecik angata “ vaik aken a pakan tuwa qacang, ” ayaya. kemasi maza itjen a kemeljang tuwa kipapa’ulingav katuwa pare paqaljaqaljai nuwa Paiwan a caucau.

patje tucu, ini anga a mapida a paquziquzip tuwa qacang a kinacemekeljan, ljakua nu uri vaik a kisausav tuwa caqi, tjara qivu anan sakamaya a “ vaik aken a tjeqacang, ” aya. ljakuwa maya masalusalu turi vaik timadju a “ pakan tuwa qacang ” a paqulid.

 

排灣族人為了禮節，會迂迴的方式講話，使大家說話的時，可避開不雅的字眼，不會不禮貌，也增添生活樂趣。

今天以tjeqacang這個字來做為例子。

tjeqacang的字面是「餵豬」的意思，但排灣語卻是「拉屎」之意，「拉屎」跟「豬」是怎樣扯得上關係？

早期排灣族生活環境稍好的家庭，總會在住屋的緊鄰處設有豬圈，並且養上一兩條豬。在豬圈上會架上寬到人可以平穩蹲站的厚木板，作為全家人上去給豬「加菜」之用。

換言之，tjeqacang的本意是「餵豬吃尿」的意思。也就是說，當有人說「我要去上廁所」時，雖然語中的意思是說「我要去拉屎」，但其字面上實際的意思是「我要去餵豬」。

時至今日，養豬已經成為專業的事業，絕大部份的排灣族家庭已經少有飼養豬隻的，也早已設有現代沖水式馬桶，但是當排灣族人要上廁所時，還是會說：「我要去餵豬」。