a tapuluq anan a u cavilj, izua a makatalj, kacuin aken ni kama a uri sema vavua men, au ka i djalan anan amen, izuwa za djalan a namacunuq tuwa zinaljuman, manu ta pacun ti ama semekez sa patagilj a semananguwaq tazuwa djalan, a matu mavan anga a niya pinaranav a sema gadu.

“ aku titjen a semananguwaq tuwa djalan? ” u ayain a kivadaq ti ama.

“ tja djalan a mapuljat aicu, kumalji a tima nu kana pacun tu izuwa a namacunuq tuwa tja djalan, ki tjara namaya auta a seceker sa sananguwaq, inika manu masa nanguwaqan nuwa tja varung, aicu tja sinikamama’amav a pudjalan a mapuljat a cemavulid, ” ayain aken a temvela ni ama.

manu paruwarut a kai ni ama, inika nacuai, tjatju ka semkesekez azuwa marka caucau a uri cemalivat i zuwa, sa kisaseljang a masengseng a patje masananguwaq saka kemaljacemikelan azua kinakemudamudan nazuwa djalan, ta namarepu djavadjavai anga tiyamadju, mavadavadai anga sa tjara vaivaik a sema tuwa uri sazuwain.

pasemalavan aken ni ama, “ tjakudai a kacalisian itjen, ” izuwa aicu a namayatucu a tja sinikamama’amav a tja sinan kakavelian tuwa tja pakakisazuwazuwa, titjen a semusu a menacidiljan tuki makudakuda a tja kipapuljat ituwa tja qinaljan?

ta situluan anga ni ama tjanuaken, tjara qivu anan a papaulingav a patjaivililj “ namayatucu a tulu nuwa tja sevalitan, namayatucu auta a tulu ni ama tjanuaken, patje tucu ini anan ka ken a pacun tuki izuwa a seljekuya, pai saka ayatazua’u anga auta a temulu tuwa marka su aljak nutjaivililj, ” aya.

十歲時，有天父親帶我上山，在途中看到被水沖蝕嚴重的道路，父親毫不猶豫就停下來修路，就像是我們上山的目的一樣。

「為什麼是我們要修路？」我問父親。

「這是大家的路，任何族人看到路壞了也都一定會停下來修路，並不是我們心好，而是每一個用路人共同的責任。」父親回答。

當時，我並不瞭解父親為什麼如此做。不久之後，所有經過的人，都停下來一起修路，沒多久道路就恢復了舊觀。父親告訴我，這是傳統共識和價值。

等我更大的時候，對父親這樣的教導有了一點意會。排灣族這樣美好的教導不能被遺忘，等我有後代也要這樣教導我的子孫，盼望這有價值的生命在家族中代代相傳。