aicu a tjapacucunananga a tja’inaljan, patagiljanga salim ta ’emivaz. ljakua, mavid a ramaljemaljeng a salialim, mavekelj a mapacucun a ma’acuvucuvung a dema’uda’ut. nekanga uta tja pacucunan a namaya ta sicuayan a turuvuruvu a pacacikecikel a ma’acuvucuvung a kakedrian. siayanga nu kaljasaliman nekanga tjaseljavakan a mazazeliuliulj auta, na semapuljuanga pa’ulid aicu a i ’inaljan. pu ayi tjen a pa’ulid ri tua namaitucu! selapay nu saljingaitjen a keman ta cinavu ta ’avay ta djinukul, semapaisuanga veneli a pakasangas. ayata maumaljanga a tja sikudakudan, mekedrianga ta kini’inuman. kimasupuanga a pasusususu ta semicuayan a sikudan. tja liavanga a malap tua penairangan a situcuan a sikudakudan.

kasingidan izua za sipaljizaljizav a iga na yenmintai, tua izua za i ’inaljan a gakku tu pazuruzurung ta(tulu nia vuvu a ’emuma) aya za patarevan. azua vavuluvulungan a vuvu a matjaljaljak nua kakedrian, ciuren a marekasinsi kata situ, sa tjeljezua ta sinan ’a’umain na gakku a patulu, sa kicual a pavavala tua kemada(temugut) nuaza situ. anema (temugut) nuaya, azua manepuva’uan a saliman aya. napenakaleva aravac aicua namaitucu a kakituluan. akuazua nuayaitjen?

azua kakedrian namasi turivecan, izua kaukav tjatjukun guacuy pangul vukavuka, namatjatuitaita ta djinadjas a turivecan. na tjemalupun mayanga cingelav tazua, savid a nakemasivarung a kitulu tua kemuda a temugut. pacuni a kemasi venu’esi ta vusam a patagilj, sa kali a zempulj ta ’ipu a pacacikel a kemakesir aya. namapangapangalj namarasurasudj a sikipusengesengan! izua uta a penangupangul ta sinan vekvek, tu seman tide’ tua ta’uma’uma’an. mavan a makeljang tu niaimaima a ’a’umain.

aicu a kadjunangan nasepacaing tua tja sikudakudan, mavanu tja kakilaingan tua kaljakemudan tua sipalisian a kemasicuay. sa kaizuanga aicu a gakku, penatagilj a malap tua ca’uan na tjavuvu, sa patului a tjakakedrian. tjara tjaparaljuvan a matjaljaljak a ta’alja’aljan. izua za takalan a kay nua puvaruvarung “kana pinakazuanan tjara izua sakamaya djekap” aya. pai ulja nakemeljanganga itjen, tua paulan tua paljivak nia vuvu taicua na cemuvu’ i kadjunangan a ’inuman a lamianga.

目前的部落正在採芋頭，已看不到往日農忙的榮景，一切的生活方式改變了，這些農產品也在日漸式微的現象了！想起來真的有些感嘆呢！！

前幾天，看到原住民電視台播放原鄉部落的小學，積極推展田園教學。部落的耆老與家長們領著全校總動員，小朋友帶著工具，鋤頭、鐮刀、槌子、掘棒，每人一個工具，在太陽下戴著帽子學習如何種小米，從撒小米種子、挖地回填泥土等，還拿著鐵鎚用力敲槌地界隔間每塊地，用來區隔不同班的的耕地。看到他們認真的模樣，那個畫面真令人激賞不已！

以前的先輩開墾荒地完全使用人力幹活或輪工，沒有他們流汗付出，哪有我們現在好的生活呢！有一句話說：凡走過的必留下痕跡。在這樣的學習中讓學生知道了族人耕作的文化與前人的辛苦！