na mangayangayaw, ini na piningaiyan mu inuasalr pungadan za “ temuwaungay ” kema harem kana ngai, nu ’azi mu “ kialutung ” kema pungadan kema tu vinavalrayan na kingkiw na sinsi. ini na mangayangayaw mu salaw kana ma’izang atu palisiyan za Pinuyumayan. ta uwayaw kana Katrtripulr atu inuramiyan kanini na mangayangayaw mu temupalakuwan lra na zinekalranan zi panadam lra kana lralrakan za kemiyatrepayan kemitatenged kana ’alra maruwaya ’emiyar kana zekalr kema atu pauwayan na palakuwan.
nu tatuhus pakangaway mu mukuwa ziya mia’uluwa na vangesaran, ini na tranguru’ mu tu lralrang za ’apiyar maw ta sasunan kana Demaway kema, zi i eman izu na may’ulu mu maw na sanga na ’uringetr kema na kakuwayanan.
maw mu ini na kiya’ulu mu ’azi ta semadulu elra, salaw kana kapazangalan, nu ’azi ’uringetr sayhu kemiatenged kana ’alra mu ’azi kararuwa kitranguru’ za trau, maw ini nu kinalralrakan mu ’azi kararuwa tremepa kana ’alra kema zi, maw na temuaungaungay tu panadamaw na trakuvakuvan kemitatenged kana ungay kemawana za kemitatenged kana ’alra kema natu pauwayanan.
ini a na temuwaungaungay mu mipauwayan za temevas za ’amiyan, purawak za maluman. na pakavekal za ’amiyan maw na trakuvakuvan na ingawayan kemezeng kana palisiyan ziya kana sa’amiyan kema na pauwayan. kinaziyuwan nu palralrepus na ’amiyan puteha pakangaway kana mengayaw, harem na lralrakan mu ulra i kungkuwan temakesi papiya zi, nu ludus lra na ’amiyan nu kamukaketrep misama’ za zazuwaya na ’ilras nu katalaulepan kana liyusan maw lra tu nanadaman na lralrakan. nantu iwayayway tu ikakuda mu, tu parazukaw na trakuvakuvan, na maytuvilran zi kinger kana dawdawanan marenay kaninia na mengayangayaw nantu kiniramiyan, ulra na patatalram kanatu ’uringetran. zi na dawdawanan mu demadaway kana kazalis, na trakuvakuvan mu, ma’evang kana ungay, menadanadam semenay kana kinawatranan na senay zi kinger kana dawdawan na tematuru. zi ma’ari’ari pavekas mukuwa kana papana’an kana ungay zi penalisi penana’ kana ungay.
少年年祭,過去的文獻之中常稱為「猴祭」,是卑南族重要的祭儀,在知本部落這項祭儀的由來與小米有極深的淵源。同時建立青年會所,訓練部落青年防衛家園。
長老們覺得播種小米時發生慘劇,係為觸怒神靈之故,遂以人頭作為祭獻。從此以後,在小米播種之前,青年必舉行出草,而青年也藉由出草贏得勇敢之名,取敵人首級很艱難,需要足夠的勇氣和戰技,所以必須從少年時期加以訓練,猴子乃成為假想敵,並且年年都要舉辦。
不過,從祭儀的名稱及性質而言,猴祭含有衝破年關之意。少年為新生之力,是除舊布新的原動力,年的跨越有賴他們率先帶動。
過去都在年關將盡時舉行猴祭大獵祭之前舉辦,現在的少年因為都在學的緣故,十二月的周休成了訓練少年的時機。活動的內容不外將少年、少女集合起來,聽長者講述猴祭的由來,舉行試膽活動。大人做弓箭,少年抓猴(現已變成找出草猴)。練唱傳統歌,聽老輩訓誨。賽跑到選定的廣場後便是射猴的儀式了。