umipil isu sanuan na kaput su? “ yuancumin aisu? mai azu yuancumin aisu! ” pataz iku mipil tu sanuan zau. tiana azu yuancumin? tiana a kebalan? ittaR!
manna kaput ku semanu timaiku “ mai azu yuancumin aisu? ” Raqana kenasianem na, yuancumin ay lazat nani, nizu ilibeng, tengen lubung na, dasam izip na, maduna bubusuq, medadas. manna nayau kenasianeman na? Raqana temayta aizipna tu melisaw ay lanas na yuancumin. senayau nani, melisaw ti a kenasianeman na. masang nani, mai metaptapun tu lazat na yuancumin, Raqana senayau kenasianem na. anu senayau mipil timaisuan “ manna isu mai azu yuancumin? busaR isu? medasat isu? ” tibulan ku “ ussa mai sasetaR iku, wanay mai isu mesuppaR tu yuancumin. Raqana mai sasetaR iku tu yuancumin. ”
senayau pibul timaizipana, aiku qaya nayau kenasianeman ku “ senaquni qawka sasetaR tu yuancumin? senaquni qawka sasetaR kebalan? ” anu paqenanem lazat mesuppaR teman kebalan, wanayka ussa kebalan tama na tina na, senayau nani kebalan aizipna ni? anu paqenanem lazat RateReq mamitulun mata na, wanayka meRayngu teman tu kebalan, senayau nani kebalan ni? senaqunian qawka maken ay kebalan.
anu yau kasianem mengid sinanam tu sikawman seRi waway na kebalan, qawka mezaken ay kebalan. wanayka, yau anem mengid tu sinanam, mai semin. maken nisinanam ta damuan, ta taqsianan, ta baqbaqian, ta kaputan. yau mawaza satudan sudad ta wangluan. qawka suppeR ti isu teman kebalan.
suppaR teman sikawman na kebalan, mai pama semin. sinanam pama tu waway na, lisin na kebalan. wanay zau, qataban sayza, seppawan tu lazing sayza, palilinan, metiyu, muwaza ya qasinanaman ta. anu lauz na tasaw palilinan, pasaiya bai tu saseppawan. yau ita ta kinilan na temayta, niana ya sapasaiya, senaqunian ta melilin, seppaw, qunian na temunuR tu taqazuian ay babaqian. senayau qawka isu mesuppaR tu waway na kebalan.
setangi Rayngu pama tu waway na, sikawman na kebalan, naRin mesikaz sinanam. padames pa ita.
我常被朋友問到:「你不像原住民。」我的回答是:「不是我不像,而是你不認識原住民。」朋友對沒有與原住民相處過,才有錯誤印象。
怎樣才像原住民?怎樣才像噶瑪蘭人?如果有人會說族語,但他父母不是噶瑪蘭人,那他是噶瑪蘭人嗎?有人眼睛很深邃,但不會說族語,那他是原住民嗎?
現在的後輩都到外地謀生,不會說族語,也不懂噶瑪蘭文化。這些後輩都不是噶瑪蘭人嗎?未來都沒有噶瑪蘭人了嗎?
另外還要學習我們的文化,有豐年祭、歲末祭祖、海祭、巫師等文化可以學。到了歲末祭祖時節,阿嬤要準備祭品,我們在旁邊看阿嬤準備什麼,如何進行,說了哪些祭詞。這樣噶瑪蘭的文化就可以傳承了。