ononongan o kavavatanen no kakwa do pongso am, ya ni mingaranen so karam a among.
no ka liklikey ko am, ikakza ko ononongan na ni ama a kavavatanen do pongso ya, kowen na ni ama am, no macivan do tatala am, amizngen o bacikavangen a tao, no jika amizngen o circiron am, ipanci da no rarakeh am, manginanawa ka.
o kavavatanen na no karam kano kalwalwang am. no kakwa am, amyan so sakamahatawo. yarow o mania kano totoo akano lapik do sakamahataw, amyan so ino kano kois akano karam do sakamahataw, o kavavatanen am, ipanci o karam kano lapik.
karam kano lapik am, nyapya na sirariya mikagagan, apya o kakawan dang am, apya a mangay mangna. ipisa do kasaraw am, maniring karam do kagagan na am, mangay ta mikavan a mangna. “ noon ” kowen na no lapik, ka palolo da rana so otwan da lomwas.
ji pangay do mararaw am, maniring o karam do lapik am, “ mo kehakay, manngo si ciaikowa ya, apia rana o kakan ta rana so otwan ta ”. maniring o lapik am, “ yapa ji araraw ya, so ji tapangani so otwan ta ”.
matoro o tatala da am, mipeyparo o attaw do sahad no tatala, torananed o tatala da, o lapik rana am, to rana nalap. o karam am, to na macined do tatala.
mownay rana am, karam rana am, to rana mingongyo da among do kalilyan, ori o niyapowan no ngaran no among do kalilyan.
o kavavatanen tamo do ponso am, ori ka bakatengan so asa a among, mingaranen so karam.
蘭嶼魚類豐富,其名「老鼠魚」,在口傳文化中,有一段傳奇故事,源於古老傳說,承傳文化之一。古老小島,居住種類繁多動物。某天,老鼠向小鳥提議,「天氣棒,一起釣魚吧!」小鳥欣然接受,乘船出海釣魚。海上釣魚的老鼠與小鳥,未到用餐時間,老鼠肚子餓,吃完餐點後,不顧小鳥勸導,老鼠啃食船板。船體破洞,小鳥飛走,老鼠與船沈入大海,最終,老鼠變成老鼠魚。蘭嶼口傳姑事蘊含珍貴文化,奇妙口傳文化,是珍貴文化記憶。