no kakowa pa do icicirawat no tao do Pongso am, teymakdeng o pipeypangayan no mamaen, no malimot a makawakawalam o tao am, manmama sira, no nimateyka a koman am manmama a, ano marekmeh o kakawan am, manmama ta ipazidangdang so kataotao.
matarek a pipeypangayan no mamaen am, ano mian so mivazay a tao do kamimilian am, toda’epi sira miraraod a mangonongononong, ano maliliw da o ka kaha da am, tomangmed sira so mamaen, ta iyokay da so kataotao da. ano lomwas o mehakay do wawa no maep, aka abo no mamong da am, ano makaha sira am, manmama sira do tatala, ano tosira manmama am, mowyat sira mamakong do wawa.
o ipivaliw no avowa mamaen am, pangayan so mabcik, ta no ji pangai so mabcik o mamaen am, ji mivaliw, maraet o kamaman na, no mangasek so mabcik am, ji sira pasngena o kakanakan, ji sira pasngena o mamavakes, ta macizavoz sira o jiasta so moing , ori o ji mapasngeni sira ori. o sirisiri no pangatesas so konokono an, patorikan so sinasa, ori am ipamozwaw so jiasta so moing a kozkozsing. no teyka rana mangasek a apen rana do vahay am, ji todangan, ji todangay do kowkowran, ta mangay pa do taw, a maneysavat pa, no ji maneysavat am, mangay mangayo pa do kakaasan, no moli rana am, pakapiaen o kataotao a maris do ranom, ikabo rana do kataotao no ineynaw no niasek a mabcik ya.
o tao no kakowa pa am, ji da ngaapa do kasolian o mamaen da ya, ji sira manmama do kasolian, ta o mabcik am, akmey meycik kowa na do ya amizngan sia, ta meycik o oraora no tao ya, ori o ji ngaapi sia do kasolian so mamaen ya, ta makaziziked so akawen o mabcik ya.
siciakowa rana ya am, yabo rana o akmasang a da a’apan sia no tao do Pongso, yaro rana o ya manmama do tokatokad no orowra, da rana to nga’apa do kowran o mamaen da, ori o na ipikaraeraet no asiasi no soli siciakowa ya.
檳榔對雅美族有很重要的文化意涵,檳榔是客人來訪的待客之物。舉行房屋落成、大型慶典、出海捕魚,可以用來提神。製作貝灰時,閒雜人等不得靠近現場,燒五爪貝灰的周圍要插上十字形的蘆葦葉,驅趕看不見的惡靈。結束後,最好先去找螃蟹或砍木柴,若時間允許,回家前要把身體洗乾淨,讓貝灰味道消失。若族人想要貝灰,要注意傳統禁忌。近年時代變遷,大家都不再重視傳統禁忌,很可惜。