no kakowa pa do icicirawat no tao do Pongso am, teymakdeng o pipeypangayan no mamaen, no malimot a makawakawalam o tao am, manmama sira, no nimateyka a koman am manmama a, ano marekmeh o kakawan am, manmama ta ipazidangdang so kataotao.
matarek a pipeypangayan no mamaen am, a no mian so mivazay a tao do kamimilian am, todaepi sira miraraod a mangonongononong, a nomaliliw da o ka kaha da am, tomangmed sira so mamaen, ta iyokay da so kataotao da. ano lomwas o mehakay do wawa no maep, a kabo no mamong da am, ano makaha sira am, manmama sira do tatala, no to sira manmama am, mowyat sira mamakong do wawa.
o ipivaliw no avowa mamaen am, pangayan so mabcik, ta no ji pangai so mabcik o mamaen am, ji mivazaw, maraet o kamaman na, no mangasek so mabcik am, ji sira pasngena o kakanakan, ji sira pasngena o mamavakes, ta macizavoz sira o ji asta so moing , ori o ji mapasngengi sira ori. o sirisiri no pangatesas so konokono an, pipatorekan so sinasa, ori am ipamozwaw so ji asta so moing a kozkozsing. no teyka rana mangasek a apen rana do vahay am, ji to dangan, a ji to dangay do kowran, ta mangay pa do taw, a maneysavat pa, no ji maneysavat am, mangay mangayo pa do kakaasan, no moli rana am, pakapiaen o kataotao a arisen, ka banba na do kataotao no ineynaw no niasek a mabcik ya.
o tao no kakowa pa am, ji da ngaapa do kasolian o mamaen da ya, ji sira manmama do kasolian, ta o mabcik am, akmey meycik kowa nam do yaamizngan sia, ta meycik o oraora no tao ya, ori o ji ngaapi sia do kasolian so mamaen ya, ta makaziziked so akawen o mabcik ya.
siciakowa rana ya am, yabo rana o akmasang a da aapan sia no tao do Pongso,yaro rana o ya manmama do tokatokad no orowra, da rana to ngaapa do kowran o mamaen da, ori o na ipikaraeraet no asiasi no soli siciakowa ya.
檳榔對雅美族有很重要的文化意涵,檳榔是客人來訪的待客之物。
村落裡有人舉行房屋落成或大型慶典時,男人會從傍晚吟唱古調一直到凌晨,吃檳榔提神。男人晚上出海捕魚,疲倦時也會吃檳榔。
製作貝灰時,閒雜人等不得靠近現場,因惡靈會到現場干擾。燒五爪貝灰的周圍要插上十字形的蘆葦葉,驅趕看不見的惡靈。結束後,不能立刻吃東西,也不可以到芋頭田工作。最好先去找螃蟹或砍木柴。若時間允許,回家前一定要把身體洗乾淨,讓殘留在身上的味道消失。
早期族人不會把檳榔帶到芋頭田裡,因為mabcik(貝灰)與meycik(爛掉)諧音,會導致芋頭爛掉。近年,大家都不再重視傳統禁忌,很可惜。