Pakayni toya milifet ato madadama hananay a demak, o saka nga’ay ato saka cakat a tanoktok no tileng. Pakayni toya madadama hananay i, o saka nga’ ay no niyaroniyaroay ato masakapotkapotay, o ka lipahakan no cima cimanan a mapolong, itini i ’orip no mita cuwa ka nga’ay a awa.
Ano matatodong ko pilifet itini i rayray no orip i, o Saka cakatan no orip ato tireng. Ano marapudohpudoh i, cuwa ko mamacakat, cuwa ko papakato’ol to inanengay a damdaw. Ano ira ko ’icel no faroco’ a pakato’ol to cima cimanan i, o ka hemekan to.
Ano ci harateng kita to rayray no kalomahad no ’orip i, a misaicel to cila cila, o mamacakat cakat to ko pinangan no mita, awa to ko karawrawan no mita a mapolong ato kitakit.
Ano misakaniw ano misamsamto aca maropet ho to cima cimaan, cuwa ka tatodang, cuwa ko mamacakat.
Cato ko i ayaway aca ko nengnengen, ano hatira cuwa ko kalipahakan. O madadama hananay, pakayni i ’orip no mita o sakaka’ay, cowa kanga’ ay a awa. Ano mafukil a miharateng i, o sasamaan hakiya! yan toi, misaicel kita a midodo’ to makapahay a matatodongay a pinangan, cato ka malapudopudoh madadamadama to, nga’lipahak kita a mapolong, o makapahay a pinangan a demak i, cuwa ka nga’ay a awa.
Ano ira ko karorayan, karawrawan ato kafangafangan no faloco’ i, ya madadipodipot, madadamadama kita, nga’ mafana ko cima cimanan a midama a miorah to marorayay ko faroco’.
Ano ira ko karorayan no nima nima i, kafana kita a madadipotdipot, ano madodo’ no mita ko makapahay a pinangan i, o kahemekan to no mita ato to’as a mapolong.
Ano caka dodo’ no mita i, o sasamaan hokiya? cuwa ko ka lahkelan ko nini a demak, masa, misaicel kita a madadipodipot a madadamadama.
Nga’ lipahak ko orip no mita mapolong a tahila i da’oc.
競爭與互助是促成進步的原動力。合理的競爭會造成進步的現象,為了發揮才能,夜已繼日更進一步,社會也間接受影響。不擇手段的競爭,會造成一個你爭我奪、自私自利的社會,合理的競爭是必需。
互助在生活中有重大意義。盡力去幫助困難的人,在我們有困難時,別人才會幫助我們。「人人為我,我為人人」,我們是社會的一份子,要想使社會進步,要競爭與互助,使「競爭」不流於自私,「互助」不流於助桀為虐。