朗聲四起

Pakayni toya milifet ato madadama hananay a demak, o saka nga’ay ato saka cakat a tanoktok no tileng. Pakayni toya madadama hananay i, o saka nga’ ay no niyaroniyaroay ato masakapotkapotay, o ka lipahakan no cima cimanan a mapolong, itini i ’orip no mita cuwa ka nga’ay a awa.

Ano matatodong ko pilifet itini i rayray no orip i, o Saka cakatan no orip ato tireng. Ano marapudohpudoh i, cuwa ko mamacakat, cuwa ko papakato’ol to inanengay a damdaw. Ano ira ko ’icel no faroco’ a pakato’ol to cima cimanan i, o ka hemekan to.

Ano ci harateng kita to rayray no kalomahad no ’orip i, a misaicel to cila cila, o mamacakat cakat to ko pinangan no mita, awa to ko karawrawan no mita a mapolong ato kitakit.

Ano misakaniw ano misamsamto aca maropet ho to cima cimaan, cuwa ka tatodang, cuwa ko mamacakat.

Cato ko i ayaway aca ko nengnengen, ano hatira cuwa ko kalipahakan. O madadama hananay, pakayni i ’orip no mita o sakaka’ay, cowa kanga’ ay a awa. Ano mafukil a miharateng i, o sasamaan hakiya! yan toi, misaicel kita a midodo’ to makapahay a matatodongay a pinangan, cato ka malapudopudoh madadamadama to, nga’lipahak kita a mapolong, o makapahay a pinangan a demak i, cuwa ka nga’ay a awa.

Ano ira ko karorayan, karawrawan ato kafangafangan no faloco’ i, ya madadipodipot, madadamadama kita, nga’ mafana ko cima cimanan a midama a miorah to marorayay ko faroco’. 

Ano ira ko karorayan no nima nima i, kafana kita a madadipotdipot, ano madodo’ no mita ko makapahay a pinangan i, o kahemekan to no mita ato to’as a mapolong.

Ano caka dodo’ no mita i, o samaan hokiya? cuwa ko ka lahkelan ko nini a demak, masa, misaicel kita a madadipodipot a madadamadama.

Nga’ lipahak ko orip no mita mapolong a tahila i da’oc.

競爭與互助是促成進步的原動力，日常生活中，競爭與互助不可缺少。

合理的競爭會造成進步的現象，有競爭的心理，會發憤圖強，迎頭趕上，為了發揮才能，夜已繼日更進一步。個人愈來愈進步，社會也間接受影響。

不擇手段的爭，會造成一個你爭我奪、自私自利的社會。為了自己的利益，用非法的手段競爭，得到一時的快樂，卻不會進步。競爭不一定帶來進步，但是合理的競爭是必需的

互助在生活中有重大意義，是進步的原因。我們盡力去幫助困難的人，在我們有困難時，別人才會幫助我們。「人人為我，我為人人」定能創造一個和樂的社會。因此，我們要幫助別人時，要明辦是非、善惡，才是互助的眞義。

我們是社會的一份子，有健全的社會，才有健全的個人，要想使社會進步，要競爭與互助，使「競爭」不流於自私，「互助」不流於助桀為虐。