alang nel min kelan hani ga, mala’ulu’ caṟung kelan na warux. mumaṟah tagacak na Tibukuw lu Tinbulan, payux la waṟux cel ki. sable’an ci kagiri’, rakat, ṟaṟawa’, baluku’ lanlamu’ na babingun moṟow. anak ni’un ka rilyuw ni uṟi. kinnabkisan caṟung rali’, ungat ka panelu’ lu hapuy hang ga, sable’an naha’ ci inluṟang na ṟapit ka warux. ini’ bah sunṟahu’ ci ṟapit, mababaṟi’ la hi’ ni, musa’ magal ci waṟux ga as ka taxan haṟi.

ramas nak inrakesan ni ga, babawi’ ci katuxul! gunluw tuspa’ ci kahuni’ aṟat ga totah murkes. alican ka baṟi’ minki’ hi’ ni hang, anak bingun kora’ ka amuru’ ni. tumogal ci moṟow lu nasali’ rali’ ka nabkis ga, sibaxuṟ naha’ ci inabal lu cacu’ na moṟow. maskitu’ ci ini’ bah magṟung. umabas ni ramas ka pingelan. siingkux mu caṟung ga, sable’an naha ci ṟating na aṟingu’ uṟi. moka baling ni ga, coman naha’ ci ramuṟux na asinuw nanahi’. kani’ ka ini’ pasturing ka aṟingu’ la ma.

tehuk moṟow ga, cilakun ni’ ci man_asiluw haṟi’ lu bali’un ni musa’ mugel tanux. maṟngu’ laga, sahyawan ni sunlahmi’ cumilak.

galan ci nanyek uṟi’,“ramas caṟung ni’un ka rilyuw na waṟux ma” ka ci’uli’ alang babang, mama’ malahang ci rilyuw na waṟux ni’un naha’ aṟat ga binarun naha’. panahkan ci bani’ na baṟok tumahuk ma ga sanahyagal abun ma. ma’abu’ ci aṟingu’ na waṟux ma ga, matasi’ kora’ ka ramuṟux ma. ho’ ga, nabkis alang min rali’ ga, aṟat mu intaxan mani’ ci rilyuw na waṟux, lanlamu ka kinane’an mu ṟagu’ nanahi’. aṟat mu kinane’en ka rilyuw na waṟux hiya’, ini’ cu pasba’iy ni yaba’ mu. kani tikiy ka ini’ mu ba’iy kinramasan na warux.

rilyuw na waṟux ga, yona tanga’ na wanux ma’iri’. galun ci ṟamagal ini ga matṟu, pugelan nanu’ mangu’ lu pababahlan, ramas caṟung sikarak ci ṟapit paki’ kahuni’. alen mabel baling kahuni’ ka ṟapit, utux ci’uli’ mana’ baling na kahuni’, utux ci’uli’ kinhapṟow tumuting pu’ing na kahuni’, sun kani kumux ka ṟapit laga, matata’ minoh baling lu as kaṟak ka pagilasuw baling tanux la.

我們居住的地方最適合黃藤生長，處處可以看見Tibukuw和Tinbulan這有趣的野生植物，可以製作女生的背簍及食用。以前沒有獵槍和弓箭，它是捕獵飛鼠的好利器！

黃藤佈滿刺，採集困難，高度可到200公分，最粗可達3公分，除了皮刺要捨去削掉外，幾乎都可以使用。是蓋房子或工寮，用來綑綁家屋的最好利器。盛湯器具也是用籐編製而成，再用獵物的血把隙縫填滿，就不會漏湯汁。

尾端是最不可思議的地方，因為呈倒鉤狀態，只要收集五至六根的黃藤尾，曬乾綁成一束就可以在白天抓到飛鼠！看準樹上的樹洞，一人用黃藤尾在洞口攔，另一人猛敲樹幹，驚動飛鼠，飛鼠就會自投羅網。