sa’aring yuyuk ka ule’ na Itaṟal, gunluw sunbaba’ ci lanlamu’ na a’usa’ nabkis naha. ule’ malikuṟ ga, musa’ maloṟak rumanga’ ci utux moṟow, lu gunlasuw ci alang pasecuw ci ci’uli’ moh maṟuk alang. ule’ kanel ga, rumow mumaṟah, sunbaba’ tuminu’, kanel kora’ ka pabing ci a’usa’ na moṟow

katana’an ka ule’ kanel laga, patasan naha’ raṟes la, kaca ka giyona pasba’ ci ci’uli’ alang maha’ anak wahan sanṟe’ la. ututux alang na Itaṟal ga, kelan nak ka mpapatas ci raṟes, ungat la rong rali’, sikalahang naha ci baṟi’ meta’ matas ka raṟes. kugusan naha’ na totah lahmi’ ka ramuṟux na raṟes. masu’ umu’ ga coman naha’ ci ṟaṟu’ na beloh, kelan na tu’uy lu cungus ka pinkegal matas raṟes hani.

patasan raṟes ka kanel maga, as ka ramas ka insa’ lu ba’ tuminu’ ma. ini’ pintana’ ka pintasan kanel laha ci malikuṟ uṟi. kanel ga patasan naha alihuṟ, sa’aring toting masbabang puhuṟaw nanu sayw na ngawa’. malikuṟa ga, patasan naha alihuṟ lu abalit. maha’ haṟi’ utux rex matas raṟes. muhla’iy haṟi ka matas naha ci raṟes, yaka ini’ haṟi kuxal maka pinsaba’ na nabkis mi yaya’.

ramas tunux ka nabkis rali’ uṟi. angungu’ naha ci papaṟuy ka ci’uli’ patasan ci raṟes, kani ka bahlan naha na pali’, bali’un cumabu’ ka tunux uṟi ma.kumaṟal ka yaya’ mu “ nas na pintasan ka raṟes ga, tubaba’ ci yona tunux na baṟok taxan ma. ” kani ka masu’ matas raṟes ga, musa’ tuling nanahi’ masaṟux ci kintubaba’ na raṟes. halan matu’ ci nani’un na tanmoṟow nanahi’ ki. mahwi’ ka tinbaba’an raṟes laga, moh moṟow la. kelan nak uṟi ka tuling moṟow ini’ bah matata’ tanux. kumaṟal ka yaya ga, kelan nak ka rumani’ ci insa’ ma ga, masu’ matas la ma ga, as nak ba’iy matax ma, maṟaṟawa’ ka pintasan, ba’un naha ci ṟakeh insa’ la ma.

pinkegal ci kinpahṟagan kinangṟat na Itaṟal ka pintasan raṟes hiya ma. rasun ta’ makakuba’ paktox ci lakwaṟal kinnabkisan ta’ rali’ kaca ma. minlu ini’ pakageli’ ga, maha’ ta’ maguṟuw innanohan lu aṟat ta’ puke’ cika hungu’ na amutux la, maka nabkis.

泰雅族孩子從小跟在父母身邊學技能，男生捍衛領域、打獵；女生耕作織布，初經來後就會被安排紋面，昭告族人她可以被提親，由專門紋面的老人家來紋。

以前沒有針，以荊棘類的莖刺作為刺針，邊刺邊將滲出的血擦乾，用木炭在傷口上抹色，傷口非常痛，通常在冬天刺，比較不容易發炎，怕被紋的人會掙扎，都用布包得動彈不得，頭也要固定好。

紋好面的女人臉部腫脹，一紋好就直接躲到深山，不敢留在家裡，連三餐都是家人送去，約一星期後才會回家。

那個年代沒人質疑執紋者的技術，若發現紋路不漂亮，大家就認為女孩的問題，女孩只能默默承受被指指點點，或嫁不出去的命運。

紋面還是通往靈界的識別證，泰雅族人死後，祖靈會在彩虹橋邊守候死靈，若曾通過成年的考驗，有成年標記，就會順利到達彩虹橋彼岸，不然只能千辛萬苦到靈界。