107 年全國語文競賽原住民族語朗讀 【巒群布農語】 高中學生組 編號 3 號
Pali-uni ispasisiza tu is-atusasamu

Ma-aq a sikopa tu siduq a, ni-i tu mamaszang a ispasisiza, heza-an i ekitvevi-an tu is-atusasamu. Ma-aq mita Bununtuza ka ispasisiza ka, ma-aq a ekitvevi-an, ma-aq a keteklasan a? Ma-aq qabas ang a Bununtuza kis mapasiza ka, sia issia bananaz madadengaz a munhaan issia binano-az tu madadengaz ta, ihaan binano-az ta mapa-is-av. Ma-aq a issia bananaz madadengaz a kadavus, mapataz babu, ispinahip i naminmavala, pisisihalun a issia binano-az a madadengaz, mapokhabuq mapaka-un mapisbusuk paquu davus mapipa ta mapinahip nai ta, asa tu uka sia na minmavala tu bunun ta ka na ispali-aza.

Ma-aq is na kanaqtung in a, mapokbaas a naminmavala ka ki ququdan siin i nakonun. mopa ta ka tupa-un in tu mapakanaqtung in, mamantuk in tu mavala, ni-i in tungaan tupa, tupa-un in tu “ mavala ”. Ma-aq is kanaqtung in a, hadasun i bananaz ta ka binano-az a munhaan issia bananaz ta tu lumaq. Ma-aq is ihaan in bananaz tu lumaq a, masamu muqna mapa-is-av i bunun.

Masalpu kis miliskin i, mopaq i ma-aq lopa ko ka Bununtuza ka silili ki ituduma siduq tu ispasisiza tu, asa tu ihaan bananaz lumaq mapa-is-av. Heza ka mupusan mapa-is-av, tutuza tu kasalpu-undengaz is miliskin. Kanaqtung haan binano-az ta mapa-is-av a, muqna haan bananaz ta mapa-is-av.

Ma-aq sia Bununtuza ka melanqabasan tu ispasisiza ka, heza ka ni-i tu maqtu laktanan tu ispasisiza, sia tupa-un tu “ palasamu ”. ma-aq a bananaz i binano-az is na mapasaqaal a, asa tu tangus ang mapataqu ki siduq tu ismama-aq, mopaq asa maqansiap tu duuq masamu. Ma-aq is toksisia tu siduq a tama ka masamu, ma-aq is toksisia tu siduq a tina ka masamu amin, ma-aq is toksisia ki tina ka issia ta tama tu siduq a masamu, ma-aq is toksisia ki tina ka issia ta tina tu siduq a masamu amin. Issia nepi melantangus tu madadengaz pinala tu teklas. Ma-aq is ikmuli ki sintu-asqaz ti ka, na ki’haz i tastusiduq, na minkankanaang a tastusiduq; ma-aq is ni-i tu kapimopa ki samu ti ka na isnunbus a tastulumaq.

Asa ata ka Bununtuza tu malniniap i imita melantangus pinala pemita tu ispasisiza tu samu ti. Asa ata tu matusuqtis, ka-a tu silansanun i ituduma siduq tu is-atusasamu, matakunav i imita anak-anak makitvevi tu melanqabasan. Asa ata tu tangus ang saqaal mita anak-anak, kapisuqtis imita Bununtuza kapanu-un a isteklasan tu is-atusasamu.

 

107 年全國語文競賽原住民族語朗讀 【巒群布農語】 高中學生組 編號 3 號
談婚姻的文化

每個民族都有各民族獨有的婚姻制度之程序與文化。

早期布農族婚姻文化,新郎家族會前往新娘家族部落,在新娘家族的家舉行婚禮、釀酒與殺豬,讓未來的親家高興,使其吃飽;使其喝足酒釀液,也讓未來的親家樂得沒話說。

婚宴即將結束時,新娘家族會回請新郎家族飲料、食物。此時婚姻大事即宣告完成,不再直呼對方名字,而是稱其為親家,真正的結為親家。結束後,新郎家族會將新娘帶回新郎的家,不會再舉辦第二次婚禮,也沒有再宴客。

如今布農族婚姻制度的做法,令人擔憂。因為,現在有很多是仿傚其他族群的婚姻模式來進行。結婚的場所是在新郎的家,會舉行兩次的婚宴。在新郎家舉辦一次婚宴後,又會到新娘的家辦回門宴,這就是令族人擔憂的情況。

布農族傳統婚姻制度samu。如果男女雙方剛接觸認識,一定要詢問對方是不是palasamu(近親)。若對方父親或母親與自己是同氏族,就是palasamu,這些都是屬於先祖流傳下來的生活智慧。若違反palasamu,會牽連氏族且留下貽禍;若沒有遵守這律法,會致使家族家道中落。所以,要謹守並遵循此禁忌與規範。 

我們族人一定要用喜樂的心,歡喜接受先祖遺留下來的婚姻制度。更要謹記不需要去模仿他族的文化,要先從認識己身文化做起,謹守並珍惜布農族優越的文化。

文章資訊
文章年度
107
文章編號
3
文章組別
高中
文章語別
巒群布農語
族語標題
Pali-uni ispasisiza tu is-atusasamu
漢語標題
談婚姻的文化
文章作者
張玉發
漢語摘要
打亥.伊斯南冠.犮拉