amodholronga ’acakelae omiya ona ta lriho’onga to’apa’a.

maalroolainai sapalridhe oho takaahodhange moa pasopalra to’ake’akene dha’ane, moa solriti ’ali miya. kilriilriho’o, toomaonga ’edheke pi’a, mani ’ipato’oto takaahodhange. omikii lo kicengelenidhe takaahodhange, mani alra dhona pa’atedhae, mani lomese pi’a ’ica’oca’o, mokela lo lriho’ongadha, mani pokavole pacengele, mani toelaelidhe takaahodhange.

omiki alivi dha’ane idha’ane sakavalraeni ’aamadhalae Dhekai zoko, mateleke ’ina alivi, to’atolohaedha to’inilraonga poa ’opa’apa’a ana ’apa’a, mani iki ’adhidhapae la ’i ’apece. omiki lo omecedha moa latadhe, mani poa ’opa’apa’a iki tiyono ’adhidhapae. to’avengevenge lo ikidha dha’ane, to’asi’ilidhe ’aolai la ’avai taikikiyae ’apece.

’ali ’a malraveve lo kalakecelrae kateleke lo kalalrapa’ae, maiconganae dhidhapeni talidhekai zoko. ’ali ’a odholriine pi’a tovakahe, tosalodhihi, totokongo, tokanapi. ocoloko to’osangedha’a lo mokelani kalalehe’ae, to’ahakidhe li’angedha ’ali.

’ahakidha takiyae Dhekaizoko, omiki cacavake, takopili ’angato, ’aka’oka’o, sovongo la vakahe, tokociicingai cengele ana ’ali takiyae.

’onaina zidhai aakaodhonadha dhelre vincenge, lo menanae ’ahakidha dha’ananae kasadha ’apa’a.

pangolrodha ’ali odholridhe apatikoakoa, tocolokidhe li’angedha, totacengecengelaidhe pangepangedha. ’ali ’a maolripikai ka siikaceni talidhekai zoko.

編織月桃蓆是象徵可以放心嫁出去的意思。小時候時常被長輩要求幫忙家務、幫忙處理月桃材料等等。不知不覺，引發好奇心，進而要求長輩主動教授。也有的是自己趁著長輩不注意時，拿取剩餘的材料，偷偷的摸索、製作，等到學會後，拿出來觀看，獲得長輩們的讚美。 

魯凱傳統社會是居住在石板屋中，石板冰涼，導致族人習慣在石板上鋪設月桃蓆，在上面活動或睡覺。有時也帶月桃蓆到外面的庭院，鋪在地板上進行織布等活動。家中用為布幕隔間，用來區分男、女孩睡覺的地方。

月桃蓆冬暖、夏涼，是魯凱族人獨特的手工藝品。月桃還能編織細緻的籃子、嬰兒的搖籃、放置物品的袋子、針線盒等等。豐年祭中長串的年糕，用的是月桃葉。

月桃的莖可以編織，葉子用來做年糕，月桃的花是觀賞的美麗花朵。月桃是族人生活中不可缺少的東西。