朗聲四起

106 年全國語文競賽臺灣原住民族語言朗讀文章 【知本卑南語】 高中學生組 編號 2 號
palisi

na palisi mu, aruwa lemiputr kana trau zi panadam kana trau zatu iyakuda. say kana hareman tu inuwazukan na trau mu, sazu ziya izu na pinakapalisi.

inia na palisi mu, na zekazekalr ziya tu iyakuret. ulra ta wakasayan miturus kana wariwari nanta iyavaaw na palisi. ulra na kurikazekazekalr kirekamelri tu pinakapalisi. sazu na pinakapalisi ’azi ta karuwa marengay peniya. nu ulra trau a penamelri kanini na palisi mu, mualep kana kakuwatrengan, ulra nu eman mu inta na samawan kemazu muranak ta.

inta na Pinuyumayan sazu ta palalisiyan, na pinakapazangal mu, yatulusan inia na pinakapalisi. maw nazu na muwatralun, zi maw na awa ki’uluwa, nu penalisi mu, na vavayan ’azi muwadalrep, penalisi ta kana watralunan zi na kiya’uluwan, ’azi ta demadikes kana keriw. nu awa ta mutraluna, nu tu pa’ingay ta i dadalan za trau mu, marevuliyas ta, zi pulawang ta zi masasalr ta mukuwa.

nu penalalisi ta kana katuhusan na dawa, na kurelrang na vavayavayanan mu, ’azi maekan za ’alum zi ’azi penapaing zi ’azi ta venavawang. nu katuhusan zi nu kare’aniyan, ’azi ta mu’alra’alra, ’azi ta musasavak za tu ’uma za trau.

nu ulra a minatray a trau i zekalr, inta na sazekalran ’azi ta mukakuwa i ’uma, temalaulep ta za saya wari, za pidawariyan.

na ma’inayan na Pnuyumayan mu, ’azi kiyakarun za semilralretrav, zi ’azi venavaaw kana haramhaman i ruma’, ’azi maidap, ’azi trematrutrus trematrapang za kavang.

nu tremuwakutra ta mu, sazu atu pinakapalisi, kamawan kana vavayan na kuwarelrang za ’ilras, zi maw na ’azi ziya mi’ilras zatu pinialrakan, maw na demadikes kana maw ziya piyaalrak na trau, ’azi tremuwakutra. nu tremuwakutra ta kanta i savak mu, ’azi ta pusasavak remetra’ kana ’aresem na eman ziya.

na malii, nu kapalisiyan ’azi kurarelrang mukuwa penalisiya, ’azi mudadalrep kana ipalisi na eman ziya, zi ’azi muwadalrep kana kuwatreng tu ikiyanatray. na malii na vavayan ’azi maekan kanantu dara’ zi tu yavavak na rawa, na mintray lra na haramhaman tu ’alum. na malii mu ’azi trematra’i,’azi tremahahetreh tu rinuma’enan i savak.

106 年全國語文競賽臺灣原住民族語言朗讀文章 【知本卑南語】 高中學生組 編號 2 號
禁忌

禁忌是各部落的社會規範,有日常生活的禁忌,也有各部落特殊的禁忌。各部落都要徹底遵守,以確保神明對部落的護祐,若觸犯禁忌,會招來個人的災害,或族人同遭殃。

卑南族的祭祀甚多,重大的祭儀尤須徹底遵行禁忌,特別是狩獵和獵首等祭祀中不能接觸女性,否則是對男性尊威的褻瀆,更是對神明與祖靈的挑戰。舉行播種祭儀中,參加儀式的婦女禁止食肉、禁止打噴嚏,也不能放屁。

祭祀、播種或收穫期間不和社外人來往,不進入他人耕地。祭祀狩獵或出草其間禁止觸摸麻。村裡有喪事,全村的人不能從事生產勞動,要休息一天或幾天。上山打獵時若途中有人打噴嚏,就要折返,或間隔一些時候再去。卑南族男性不從事紡織,飼養家畜、打掃及女紅。

經期與分娩的婦人,及接觸產婦的人都不能釀酒。釀酒期間家中不能放置酸的東西或果實如鳳梨、楊桃等。孕婦不能參加祭儀、接觸祭物、禁止接近橫死者的屍體,亦禁食獵物的血及內臟以及死動物。孕婦還不能縫紉,其家人不能釘釘子。

文章資訊
文章年度
106
文章編號
2
文章組別
高中
文章語別
知本卑南語
族語標題
palisi
漢語標題
禁忌
文章作者
陳金妹
漢語摘要