朗聲四起

Harateng han kona tireng i, o pasayraay i kalakesemay, o pasayraay i kahemekan? O faloco’ no tamdaw ko pi’arawan, o kalakesemay ato lipahakay a pinangan. O sakaketon no faloco’ ita midoedo to halalan no demak ato ’icel, o tahada’ocay ’angongol ko pifiyor to ’orip no mita. Ona sakahatini no harateng no tamdaw i, nano ina ato wamaan, i kaemangan a ’orip, o tadamaan no lalengwan no loma’, o mitiliday ato misawidangan ko kasasiwatid nona kalakesemay ato lipahakay a harateng. Ira koya mitiliday a tatosa, tatiih ko piseking nangra. “ Awaay ko taneng ako, samaamaanen a misa’icel i, cowa kafilo ako ”. Sa ko piharateng no makesemay a tamdaw. “ Cowa eminen mitilid ko misekingan no mako, ano miliyaw miseking, sainanengen to ako ”. sanay harateng no lipahakay a tamdaw.

O pisimsim no maomahay to ’orad no kacagnlahan i, “ O mamaponi’ no ’orad ko lamit no nipalomaan, maponi’ ko heci ”. sa ko harateng no kalikesemay a tamdaw. “ O mamafaresi’ no ’orad ko nipalomaan, makapah ko heci ”. sa ko harateng no lipahakay a tamdaw. “ O patademan aca ko mamasanga’ no mako tona hadhad ”. saan ko piharateng no kalikesemay a tamdaw.

Ona kalikesemay a harateng, nga’ayay to a falicen ko faloco’ ano makahi kita, pasayraen i moecelay ko piharateng i, o caciepoc kita to lipahakay a pinangan, pakayni tona pinangan i, maolah ko cimacima a tamdaw misawidang a mapalemed haca. ciwidang to kalihemekay a tamdaw i, mapadahof kiso to moecelay a harateng, o sakaira no sakanga’ayaw no ’orip kona masamoecelay a harateng. Ira koya tadasowal to mifalican no faloco’ ko harateng, mafalic no faloco’ ko waywayan, mafalic no waywayan ko kananaman, mafalic no kananaman ko pinangan, mafalic no pinangan ko rakat i ’orip. Saka, ano sapifalicaw to rakat no ’orip, ka’ ayawen a mipatadek to nafaloco’ an.

Saka kita anini o kapah no Yincomin, safaelohen a misaday ko faloco’, sa ’icelen a misai’ayaw a madadengadenga to sakaci’epoc, malacecay ko faloco’ no mita malapainiini to widang i sakarihaday no ’orip.

悲觀與樂觀是人的一種思維也是一種信念，決定我們做事的方法與處世的態度，其觀念的形成受父母的影響、從小生活的環境、家庭的社會地位、所受的教育…都有著很大的關係。

兩個學生考試成績不佳，悲觀的學生認為自己不夠聰明，再怎麼努力也沒辦法考好。樂觀的學生檢討自己沒有充分準備，只要努力下次一定考好。兩個農夫面對即將到來的春雨。悲觀的農夫認為農作物的收成會受影響。樂觀的農夫則認為農作物得以澆灌。兩個工人擁有偏遠的荒地，悲觀的工人說：我只能用來修一座墳場，別無選擇。樂觀的工人說：我要將它種滿綠樹花草，供人休憩。

所以，要當現代的原住民青年，就要樂觀積極、知足常樂、正面思考、勇敢面對、它不但是有感染性的，願大家都能成為一個積極樂觀的人。