kemay kinaaidanan palru harem. na Pinuyumayan mu, salaw murekes tu niruma’enan. nu kazu a kasangalan lra, a kuwatrengan lra kantu niruma’enan mu, payas muwazuk marepuwalraalrang, marepana’una’u zi marepalrazam zatu ikasaruma’enan.
kazu lra a saruma’enan kani zekalr. tu kiyalikuzay kanantu temamayan mu, payas muwazuk tu niruma’enan. zuwa puwalranga kana wawariwari. palru za piya melingez pasekaz zatu palisiyan. kana maretinuwanuwas lra mu, mazayazayar zantu uparaazukan masalr. nu maretrevutrevung ta zanta ma’iza’izangan mu, ma’ulid ta merengay tu ngai za temuwamuwan zi ma’ulid ta za eman kema kimazayar. ka’inava nu marayas ta muwazuk temakesi zanta piningaiyan kema tu pinazayazayaran. zi kemuret za nu liyusan lima mu, parasan muwazuk menadanadam temarapiningaiyan. kanizu na vulan mu, kemirakaz temakesi nazu na saruma’enan.
karuwa makavetra’an misama’ tu pinitrauan na zuwa kurelranga. nantu sinsi mu, amau tu ma’izangan na sayhu marengay panadam. musavak na sinsi mu, ulra na “ ina sinsi, ’inavayan! ” kema, ulra na “ mumu sinsi, ’inavayan! ” kema, ulra na ma’ulid za aeman kakuwa marengay mu, kurelrang elra “ mumu sinsi, ’inavayan! ” kema. kasahasahar zi kalikeliked nu mena’u ta.
palrivak temarapinuyumayan kiumalr na sinsi za, i eman nu ngadan kema kiyumalr kana sasasasa. na mingadan za tinarapinuyumayan mu, temuvang. kazu a sasa. “ i Minatray ku ngadan ” kema. “ i Minatray nu ngadan? ” tu kuwayaw kana sinsi mu, “ hai ” kema temuvang. vuri’awan nazu na saruma’enan. na sinsi malrazam kanantu temuwamuwan za mingadan kani Pinazay. zi tu pungadanay kani Pinazay. pamelri nu merarengay zantu ngadan izu na alrak.
na sinsi mu, venavati za vativatiyan, zi tu tililray kanantu kemakezeng. kurelrang kanizu na tililr miyup papiya. nu sayhu lra miyup mu, tu parevulavulasaw paiyup, zi tu kasayasayayaw palrazam zantu pauwayan. nu eman mu, mutukazuwazuwa menadanadam matuvatuvang.
sazu tu ipanadam kana sinsi. na kakuwayanan lra, na kasangalan lra, na lrehiyan lra zi na senay lra. salaw ra’a’emetran menadanadam nazu na saruma’enan. alra masilutr kemuda mu, salaw sadeku tu ma’izai’zangan.
自古至今,卑南族人的家族都很團結。若有喜慶、憂傷,會互相幫忙、關照和互相認識親屬關係。
有一家族,他們的父親往生時,家族們每天幫忙料理後事,直到祭儀結束,臨別聚會時,討論下次聚會時間,因與長輩無法用族語交談感到遺憾,決定開辦家族族語班,定在每週五上族語課。
他們邀請會說族語也會教族語的長輩們當老師。他們集合在教室裡,當老師進入教室時,有的說:「ina,老師好!」有的說:「mumu,老師好!」有的不知道要怎麼稱呼,只好跟著說:「mumu,老師好!」這情境又有趣又好笑。
老師先問每一個人的族語名字。漢人沒有卑南族名,老師幫他們找適合的族名。
老師說故事,班長就寫下來,老師一字一句的帶著念,會了就輪流念,之後老師解說每一句每一段的意義,有時兩人一組練習對話,有時還會練習聽寫。
老師教了很多,有傳統習俗、有歡慶的、有祭儀的、有歌謠的。這一家族很認真的練習,遇到親友會用族語寒暄問候,雖不是很流利,長輩看了覺得很欣慰溫馨。