ywaw na kk’ man ru qqhoniq ga, giwan kinbaqan bnheci ta cyunga, aki thoyay psryaniq qqnxan ki qqyanux ta, giwan ta nyan mlahang tunux kinbaqan na bnheci ta. aki n-gyut mbhoyax minqyanux qani. nanu siki tgaring mqbaq kk’ man ru qqhoniq ga, thoyay musa lmnglung ywaw na klahang ki ptl’ ux pqyanux qabax kk’ man ru qqhoniq qani.

ita ccquliq na tayal ga, qqhoniq na rrgyax sqyanux ta, skahul ta qqnxan kya rgyax na cinbwanan, lmamu bway ki kk’ man, pisang qa sina, yahux, yahux balay, mala, kbakit ro pori qwani, qabax qani ga ssramat ru alan ta ayang. giwan rramat ta ita ttayal.

ita tayal ga, abax ini ga bway na qhoniq scimu ta nniqun qani. pisang maqaw, toyu na tana. ihok ga spqaniq ta llaqi, sskwan na ggiri qsya, qwani kblayun qqaya na cninun, wayay na kgiy alan cinun lukus, qhoniq qesuw halan boyax mrusa…, kwara qani ga, giwan snibil kinbaqan tunux ttayal.

maki nanak kinbaqan bnheci ta cyunga alan naha iyu kk’ man. k’ man llaya ga pkblaq llamu kinmgan, pisang mngihuy ki mxal gwinuk, mxal hlbun, qelis cinkuyan, kmikut tangux yahux ru toyu na yahux balay thkun ayang, thuyay pbasaw sqwawan, magal qilis uyi ga, tangux qnahi ini ga qesuw squnun tmmaq, masan kya babaw qilis lga, ini htux ramu nya la.

ita tayal hiya ga, qabax qqhoniq ki kk’ man qani ga, spglux naha kya nniqun, plkusun, kki’ an, mhkngyan, mcisal, pphgup, nanu qabax kinbleqan nya qani ga, nyan thoyay skblaq qabax llaqi na kinbahan. blequn psbaq ru mlahang, thoyay mubuy, ini calay kingi qabax snibil pinsbaq na bnheci ta.

植物是生存與生活密不可分的重要資源，認識民族植物是保護先民智慧資產的開始；應用民族植物則是推動生物多樣性之起點。從認識、瞭解民族植物後，才能展開保育行動，賦予存續的新價值。

森林植物是泰雅族人賴以維生的資源。摘取地上的草本植物或黃藤可煮湯或炒食，這些都是傳統部落的基本飲食。

泰雅族人利用植物來調味，野外生長的小葉桑、懸鉤子等果實是孩子隨手可得的零食。腎蕨地下部的貯水器、水鴨腳等可供缺水時解渴。取水鴨腳的莖葉用來洗滌、將蓪草的髓心串成婦女的項鍊、剝黃藤的莖籐編織器具、以苧麻捻線紡織衣物、就地取材以九芎等木做陷阱等，都是泰雅族人生命智慧的累積。就地取材的童玩是泰雅族人美好回憶。