112 年全國語文競賽原住民族語朗讀 【東排灣語】 高中學生組 編號 3 號
si qaljupan a kakudan ata tavevean na payuan-- i pasa kanadun a pana

cinunan-- pinatarevan. azua pinaka cinunan nimitja kai a payuan, rualap ta sacemel a patarevan.

cinunan nuaya sini paqulidan a pupacugan, inia manu kisan qemaljup. mavan nu kipulaing ta qucalj ata kadjunangan. macaqu a kilangeda ta na kadjunangan katua na qucalj a kakaiyan.

cinunan mavan nu caquan,picul,saljemedj, rinureru a pina tjarangadan. nekanu iraian ata ramiljan, tjalja kemeljangan tua paqaljay, pasekuletj, ata pasangauv a caucau.

cemuljev, kikeljang, rakac ata miljenger, kentalj mavan nua na cinunan a kinakemudan. azua mipuljuan katua sapuljuan nua cinunan a tjalangadan atuz picul a pinaka sizuan.

nu uri kitulu tu masan cinunan, puljaui a kitulu ta temezeng a kikaljava. avannu siaya aza kiratam tua maka qucalj a pacugan, djemaladjalan kituluan tua kakudan na cinunan. tatuluan a patagilj ta qemaljup.

kasicuayan nu qemaljup savid a ta qinaljanaljan. a tja vuvuanga, nu ita cavelj kimaya putjelu a seman palisian nu qemaljup. pinaka mavesuang aya. azua kicapil a mapuljat uqaljai i qinaljan. si pudjalan nua parakaljay vaik a emaljealje a qemaljup. azua pinetj a putjelu a qemaljup, nu pasuvililj tua kalja tjugutan, pitjaisangas ta masalutata maka kiljumay.

azua valisen nu djemaljun ta siva,alu a cavilj, patagilj a malang ta panaq, kitulu a qemaljup. tjalju ta tapuluq sa drusa ata tapuluq sa tjelu a cavilj, kitulu anga ta seman tiveljatan. nu tjausipuita vaik a kicaciuran a qemaljup, vaikanan a kikapalisi a pisangas ta pulingauv. ayain ta cuqelalj ata qaljic nua dridri(qacang) a patjavang,a kialjing ta malap ta sacemel ulja marurerur i tilju.

nuna malap ta vavui ta venan,avan nu sinikuletj nua qemati; ljakua nu paluqilj,maljia neka tu ita inalap. nu matazua kiricing tu ita sa kacui a ma qinaljan, sinan paru na malap ta sacemel. nu djemuljun i qinaljan,uri cegeten anan a pulingauv tu palisi ta kiqeceng ta vavak nua nakuyakuya.

nu kitulutulu, na kigetjem ta kakituluin ata patjaita a sikalakudan. azua sangasan a kakituluin mavan za pudringai,sana kigalju a temavak,izua pusi kemeljangan ta qeljuqelju kakane nua sacemel. pualang ta ngadan nua kadjunangan, tideq nua qinaljan… avan nu kakituluan nua tjau kiratam.

112 年全國語文競賽原住民族語朗讀 【東排灣語】 高中學生組 編號 3 號
排灣族狩獵文化與社會-以金崙溪流域為例

cinunan-是獵人的意思。

獵人本質不是狩獵,而是一個自然與土地的溝通者,能聽得懂土地和自然語言的人。

cinunan是能力、武力、智慧、豐厚的象徵,沒有自私和利益,最知道崇敬、感恩與分享的人。

追蹤、辨認、意志和冷靜、果斷是cinunan應有的本能,而孤獨和寂寞是cinunan精神和力量的最大來源。

要學做一個cinunan,就要學會等待的耐性,學習追求知識和智慧是成為cinunan應修煉的課程。

狩獵多採集體行獵的方式,祖字輩時期,每年有三次定期的儀式性狩獵。部落的男性在祭司的引導下作為期一天的團體狩獵。三次舉行的時段是播種祭之後、小米收獲祭前及收獲油芒後。

男孩用弓箭玩具學習狩獵技巧,到了十二、三歲被訓練製作弓箭的技術。青少年初次狩獵會先請巫師作祭祀,用豬骨、豬皮作為祭品,以祈求獵獲物豐收。

獵得山豬、水鹿為吉祥之兆;若空無一物,沒有獵獲,就採一支樹枝回部落,代表獵獲的象徵物;歸返部落後,要請巫師來家裡做驅趕鬼靈的袚禳祭。

學習過程,要全神貫注每一個動作,初學由施放陷阱開始,慢慢養成。辨識獵徑、動物,食用植物、記取土地名字、傳統領域的界線,也是初獵者要認識學習的。

 

文章資訊
文章年度
112
文章編號
3
文章組別
高中
文章語別
東排灣語
族語標題
si qaljupan a kakudan ata tavevean na payuan-- i pasa kanadun a pana
漢語標題
排灣族狩獵文化與社會-以金崙溪流域為例
文章作者
黃俊明vikar pakaljangud
漢語摘要