ne noana’o ta fuengu, la na’nosino uk’a hiapeoza cite peela mia mopihi to va’hʉ, hote mioci uhne fuengu ho yaahioa, la acnic’o supihi to va’hʉ, ne momian’ala ’o’oko, ’so ’ohamocu tasko supihi, conoc’o ’ola evasʉzʉ ci mamameoi, ’ola eakaako honcieno o’te smovei hopihi. yainca to ak’i-- “hote mopihi ta c’oeha, la ahtuo’te biebimi to ake’i mia’usnu to ayovcusi tomo ake’ihe smoococoyʉ, zou tola peela aiti ho husansana ’o mʉ’eonasi, honcino himeu, la boemi to isi s’ofʉ ho hootothomi na hiasi fozu ho hiasi smomacongoa, honci o’te asansana, ’alas’a aha’o ’aʉnpʉnpʉ mioci mopihi”, ma teeno mainenu honci o’te meelʉ hopihi? os’o yainca. yut’ingi ’o amopasuya ho maica-- honci o’te mocu meelʉ mopihi mala mooteon’a to aezonʉ to toaphoyʉ, honcino o’te uovei to teova ho soupuzu ho ngineano.

tola aesiesia pahsʉsʉfta ta cou-- honcieno sunghucu, honci ake’i smoopoponeo ho ake’i mohpopoha’o na chumu, zou! hoci amako o’te aemoemou ngoheʉngeʉ no kuici smoyo, mala moezʉ fihto chumu ho oheovcuhe, zou asngʉcʉ bumama’tʉ’tʉs’ʉ ho o’te poa smotokʉa ’e fnguu, ’ala man’i ’o tee peela t’opeapi to aaskiti to c’oeha, honcino miocic’o yʉfkʉtʉhe tomo taso ci chumu, ’ama tako at’inghac’o tiepʉnga na tonʉsu, hocu no smoekeukeucu, congo ho o’te meelʉ aot’ou co t’ango, zou hon’a mais’a pano mo e’tʉyʉ ho tʉtpʉtʉ ho o’te yuv’ohʉ!

zou to va’hʉ ne fuengu, la’so na’no maevoevoza ho bankake ’o mapapae’ohsasi ho suhsuyoic’o, honcino suobuku, ma lac’o pnanfi na tonʉ ho osnic’o butaso tmo’peapo, lato a’ʉmta sokoeva ho smoyoa na eni, ’o lato yainca-- “suobuku, ’alas’a mongoi ta yo’nʉngʉ tan’ete, mongoi ta yo’nʉngʉ teen’ano ahtu mainenu!”, ’o’so va’hʉta fuengu, la yuyu’eo ho susuyoi, honcisino snoyafa nomo yo’nʉngʉ, la na’no lua es’e’o to feongto fatu ho cʉnghʉ, honcieno o’te s’usna no evozasi ho poa smoma’payo’ʉ honcieno o’te alacuc’o poa smopunakia.

asngʉcva talʉa ’o lahe pahsʉsʉfta no noana’o, lahe pahsansana zou pano “engohcu”, ko’koeno ho lato emocmu’u to chumu to va’hʉ, lato ahtu o’te bispueho ho toobukun’a to fatu , tatocu smeecʉ’ho supihi honcieno o’te peispak’i to chumu.

以前年山區，河川大都是無橋可過河，若想去上山工作，必需涉水過河，以前我們還小，還没有涉水能力，總是由隨行大人牽扶或背著渡河。祖父說：要過大河需尋找選擇臨近下游區之河面較寬廣處，目測可清楚見底，若混濁則持棍探測深度及流速，若不明確不宜貿然渡河。無法過河那怎麼辦？我是這麼說的。pasuya叔叔回應說：要在岸邊等候或返回工寮生火取暖。

鄒族傳說中的戒訓：如果落水，若河川稍平緩及河水流速較慢，只要你不過度緊張害怕，則可順水流而下，保持清醒及不讓頭部撞擊，河川下游沿岸有很多可游上岸之地方，若極力抗拒大水流，只是無謂的耗盡體力、抽筋腳痛無法動彈及好像被什麼東西拉著及捉住游不動！

在山區河流落差大或瀑布多，若果落水，應使出全部力量全力游上岸，這個我們真的擔心又害怕，我們鄒族所謂：「落水不離塘，離塘則命休」，因山區河流亂石多、瀑布多，若沖離該深塘後，極易卡住在石縫中或沖下墬落撞昏或撞死。

長者諄諪教晦銘記在心，明確指出有「水鬼」，我們靠近河水之前，必先敬神或抛石入水，之後我們就可安心渡河或玩水。