kanekanan a ziraisuy i qinaljan, aza i gukusiu lja masusaceqaljan a sitjatjanan mapana ta zaljum i qaljan, avanusika kipuvarung tu paka tua i qinaljan tjaivavaw, izua za pezaljuzaljum a “velang” a kadjunanga, siveli ta kudrakudral vatjuljayan a laljing, sa talaw tua tjatjan, kau pacaculuculuing a pasa qinaljan, itua demut ta qinaljan a pukasikasivan, sa belungi putidetideq, au qivuing na taqinaljan tu veneli ta husu, sa kilakac ta zeljum a pasa tjumaq, ljakua uli masasumusumus a pazaljum aya,tazua i qinaljan a djalan sedjelj a qaqucengecengelan a husu na mapapalipalic, nucuayanga masepelj a aljaljaken, sialap tua kugi kata siqunu sa cekeceki vuciqi za husu. nusecevung i cengceng saka qaca zaljum itua husu, numulaviq izuanga padjadjes a kivangvangvang ta zaljum.
aza lemakac ta husu a pazaljum, niaken kata u kaka tjaljaljak a uqaljay a sengsengan, nu ljemita qadaw sa semekez a I kungkuan, tiaken a vaivaik a mapukasivan lemakace ta husu a pazaljum, au u kaka i tjumaq a temalaw tua katan, bakic, duping, kana dikilu a pizuanan ta zaljum a nanemanga, kimaya drusa milingan tu linakacan u petjuqen, ayaing ta sililiudu cavuing a kasiw sa qeleci a belung, nucuayanga sipaculu tua na saljinga a ljaqediqedi.
itua pulavay a kadjamadjaman, qivu ti kina nusauni uli venateq timadju ta kava, uli qaca sicekaw a zaljum aya, sika leminling tjanuaken tu tizuazua a zemang ta husu, avana izua peljesuqen, nu masepel aken u suhusuan a nazuma husu sa pacikeli a padjuledjul, izua macidil a kivangvang ta zaljum, manu kacuayanga saqetju za u lima, ka u pacunan izua ljaljiga na mapenruq anga kacavacavan, amin za qulu nakikalaray tua u djaljedjalje, u sikereng a ljikljik matjani, kaw patagilj a minvalak aza kinacan a lima, palutud a mata ljaqeljaqan, mekelj a sematjumaq sa tjumalji ti kina tu namakac a en ta ljaljiga, ti kina kilimu a kemacu tjanuaen sema isisiu kitecek, tucu kana pacun na en ta ljaljiga masetu a u kacavacavan.
ka izuanga ziraisuy, aza i qinaljan a husu sualapen sa seqetji, izua sinan baculing a paveli, a kadjaladjalanen mesikic anga, sa utauta nekanga setjakerus, aza tja makunaw aljaljaken nekenga cekecekan a padjadjiqes tua zaljum a vangvang, tucu aza i “velan” avan qacanan a sipezaljuzaljum, izuanan a kemasi zua a lemakac ta suka sa sidjiqes tua talem a kananemanga.
自來水尚未普及前,鄉公所從村上方的velan水源接來粗水管供村民取水,大家用塑膠管輪流接水。馬路上管線交錯,孩童常刺破水管玩水,破口多以塑膠袋補黏。拉水是我與弟弟的日常,我接水,他裝水。某天早晨,我玩水管時被蜈蚣咬傷,手腫劇痛,媽媽急送我去衛生室打針,從此懼怕蜈蚣。後來裝設自來水,塑膠管收起,馬路整潔,孩童不再玩水,velan水源則仍用於灌溉。