朗聲四起

113 年全國語文競賽臺灣原住民族語言朗讀文章 【東排灣語】 高中學生組 編號 4 號
madraudraw a kineljangan

aicu a ramaljeng kasicuayan na daigaku a sinsi, kisan temulutulu tua zemuga, liaw anga cavilj a kipapucemecel tua madraudraw a saqetjuan. ljakua nu tjaivililj a qadaw tjameracuk, uli magudem anga zinululj, ika samenguwaq. saka neka nu zikang a kilalaing nua marekaljak nimadju, avan nangazua satjezen a mata kilalaing tua na marauraw a ramaljemaljeng a kakaizuanan.

izua tu ita qadaw, u sipatada tua cengelj, manu makapakan na en tua tja seqadilj a ramaljeng, u pacunan a kisi pinikalavan sa sankucuy a djuladjulatan, nucuay anga san tjalupungen a pitua qulu, izuanga semenasenay tua “maledepanga qadaw”. aza salasaladj izuanga madradranga vuljuqen ta kisi, timadju pasaladjan, aza lunung na sevuqesi anga i kalavan, na sedjekec itua kava, quvalj nimadju. ljaki paljilji nua mareka aljak, ika paqenetj anga, kana pacung ta tuki ita siva a milingan, patagilj a tjarautjaw a maitucu: “kilimu! kilimu uri vaikanga en a temulu”. saqetju a tjavarung a pacun.

aza pakata drinaudraw a zikang, kinanguq a kanika madulep, nuku pacunan a ramaljemaljeng, na litequc a pacucun a pasaqaljaw, izua naqemiladj ika miraruaruwa, amin a mabinziu, migacalj a djaravac, nu ita qadaw na qemiladj sakamaya, nutaqadavan “keman-temekel-taqed”, ika maumaumalj a sikipakakudan niamadju.

kemasi cemedas a qadaw patje masulem, ika makaljava tua aljak a mangetjez a paljilji na masudram a varung, tucu a pacenceng i tjumaq a seljavaljavak tua na taqumaqanan a tjengelayan, akumaya imaza a kiselapalapay tua uri neka nutiyaw a nutiyaw. timitja i maza i kalevelevan palamu tu drikitj a caviljan, ika mapualang nu tjaivililj sa meramaljeng itjen, kimaitazua macay a nataqed, kanaika cekaukaw tua sipucemecemel a kikay a papeladruq ta nasy. aicu a kilalaing tua naseqadilj ika macaqu a kilalaing ta nimadju a parimasudj kata na madraudraw a punuq a ramaljeng, sedjelj a semupicul a sengesengan, secevung tua namaitucu a madraudraw a pupantjentjezan a maljailjaing a sipakakuda, izuangata saiguan kata nanguwaq a pinivarung. zemely a kilalaing tua namaitucu a caucau, ljakua tjakuday ika timadjau a nasaljinga kipusaqetju tana maitucu.

 

113 年全國語文競賽臺灣原住民族語言朗讀文章 【東排灣語】 高中學生組 編號 4 號
失智

老人曾是大學老師,專教美術,失智症很多年,時間愈久更加嚴重,家裡積蓄都要花完仍不見好轉,加上孩子們無暇照顧,只好送到失智老人的機構安養。

有天我盛了飯給他吃,我餵完重症老人回來看他時,他把碗放在地上當鞋子穿,當帽子戴,然後唱「又是黃昏」,其他老人暴怒丟碗,他裝作沒事,飯粒灑滿地黏在衣服上,他家人來看他,也都不記得了,只要看到時鐘指著九,就嚷嚷說:「快!我要去教課了。」看了叫人心痛。

那段遺忘的時光,是幸福,還是折磨,每次看到長者癡呆兩眼瞪向前方,動也不動,除了上廁所、走路之外,幾乎坐著,每天「吃喝睡」三步驟,從起床到黃昏,仍盼不到親人的失落心情,應該在家享受天倫之樂,為何在此承受沒有明天的明天。

人生短短數十年,誰也無法預期將來的晚年是安然睡死,還是靠呼吸器維持生命。無論是照顧失能或失智者,都是消耗體力的工作,碰到突發狀況,要有相當智慧與愛心,照顧很辛苦,無論如何這不是他們願意想得到的疾病。

文章資訊
文章年度
113
文章編號
4
文章組別
高中
文章語別
東排灣語
族語標題
madraudraw a kineljangan
漢語標題
失智
文章作者
gesi giling
漢語摘要
阮翠芳