朗聲四起

izuwa tu ita cavilj nasaqetju i qinaljan a caucau tua dralik, maculju saka ljaljeqel a kacavacavan naza saqetjuan, mekudral a tjialj matu izuwa zaljum italadj. aya ti vuvu Kuliw aza saqetjuan minvalak a tja dralik aya, ljakua u pacunan a itua vinecikan a pakata saqetjuan a qadupu, avan na djupiljay mekural, tazua cavilj tjuruvu a namacay tucu saqetjuan, sumaya aicu a saqetjuan, aza izuwa i leneq a mareka caucau, ikananguwaq ca kaizuanan aya na Ripung, culeculen tiamadju a pasa tjaizaya a seman umaq, tucuanga aza kadjunangan zaljuzaljumen sa pasumiseleman sa liaw a cacalag.

ti vuvu i Kuliw tjemaucikel ta sicuwayan a pacugan nimadju matucu, tazua kimaya drusa cavilj timadju, aza angalj kinac na cacalag, gacelanga sakamaya gucegucen masan piqay, qau sivaivaik na kina masasaw a papucemel, tazua nakuya ravac a sikipucemelan, amin a akacing kata qudjidjilj a zaljum a sidjuwadjuwas, qau a kakanen a kusuli amian na “tipuling” aya Ripung taza kusuli, aza inalangan likupukupu vuteqiteqilj a quljaw. ti vuvu i Kuliw na sinikereng a papucemel na kina, ljakua aza piqay ika navenala, matazuwa mavuk a ngudjus, mapavalit a taikaku nimadju, avanusika siasiaqe tucu anga. (kapuwamin a tjemaucikel timadju tjumaljan a ken a mayatucu, “namasiaq aken a kipapacun tucu a pinumudinganan. ka meqaca ken vaivaik a magadu muri racev, a na i qinaljan a kamuku lemuwa a kicaciulan”.)

村莊曾爆發瘧疾，症狀為寒熱交替、腹脹如腹水，vuvu說是胰臟腫大（實為脾腫），多人因此喪命。leneq的村民為避疫搬至高處，那地如今陰濕蚊多。Kuliw回憶2歲時，嘴被蚊子叮，抓破感染潰爛，醫生僅以紅藥水消毒，口服藥是白色圓形的tipuling，但病情未癒，鼻子最終塌陷。vuvu因外貌自卑，選擇山林工作避開人群。村莊歷經戰亂、遷徙、瘟疫，恩怨隨通婚淡化，vuvu雖傷重，仍努力生活，兒孫滿堂、產業豐富，常教誨我：人要踏實，萬事皆可克服。