朗聲四起

Uka ta kesun sapah pyasan ka ita Seediq ncbeyo han, wano nanaq ttgesa gaya tnsapah, ttgesa gaya tnaalang. Saya de niqan sapah ppyasan kesun Yoaryen, Kwosyaw, Kwocong, Kawcong, Tase ma Yencyoso. So kenu ttgesa ta ita Seediq ncbeyo ha?

Ttgesa ta laqi rabu ita Seediq we, ini psaanak so laqi mqedil ma laqi rseno. Srabu laqi hayan, kcugun daha ini kmnunuh ma mnarux ka ciida, ado mlutuc so naqah dnkilan ma ga hniyan bgihur hei daha so nii mesa. Kika saanun psapuh seediq msapah, ririh mosa so pqduriq bgihur sdooyan hei laqi rabu, eyux daha psbeyax mnunuh laqi rabu, asi ka mGaya bbale wa!

Dehuk so riso ma weewa hari de “Mshlmadan” ka dmqedil ma drseno, ini daha psdaling ma ini sriyung pprengo, prdingun daha slluhe gaya quri kkuudus daha bobo di. So driso mosa tuumal lmaqi, tmcamac lmiqu, kmbgurah neepah, pheyu sapah ma pbehing neepah. Dmqedil we tuumal dmayo mmiyak sapah, phuma ppuqun ma slluhe tminun. Mkela kana oda driso ma dmqedil de kika ptassan patis dhenu, ririh psramal ssaan daha smrai di. 

Bobo mnsterung weewa daha ka riso de, kiya riso ba bale ma mqedil ba bale di. Mtuting laqi ma dmanga laqi, kiya tnyanan mesa “Tama ma bubu”. Dehuk mriman, mmteru kmxalan knkawas de, tnyanan mesa “Bubu rudan ma tama rudan”. Ani dehuk saya, spruun ta riyung qmita gaya kesun “Seediq Bale” nii.

Peeyah ciida, dlaqi rseno smnegul tama, uxe kiya de smnegul ririh so tama na driso. Dlaqi mqedil de, smnegul bubu, uxe kiya de smnegul ririh so bubu na dweewa, tgsaun daha gaya kkdakal alang, so kndusan bsaniq, msdadan ma msdangi, kana gnkela skuudus bobo dheran. Pskila huwa kesun moda gaya kkdakar ta Seediq, mqaras tuumal moda ddaun quri dualang Seediq.

Kiya, egu gnkela de maha malu ba knuudus daha ma, kndudul mrana lqlaqi na laqi duri. Kiya, psramal ta psbleyaq kndusan laqi ta de , asi ka spooda “Ttgesa”, kiya mptduwa mangal snlhayan daha dhenu.

過去沒有「學校」，只有家族教育、部落(社會)教育。在嬰兒期，族人最擔心嬰孩拒吸奶與生病，認為這是utux在作祟，必遵守gaya賜予的禁忌。七、八歲時期，教導兩性要相互尊重；青年時期，建立兩性觀念『mshlmadan』，並開始學習生活各項技能並接受「文面」，方能進入待嫁期。

俟兒女結婚有子，稱「父親與母親」。五、六十歲時，稱「爺爺與奶奶」。為適應族群的各項活動，並維持族群間的生存，就得需要經過「Gaya」的洗禮，方能成為『Seediq Bale』。