macacka cku’ qays nku’ Tayku’ ru Taian ku’ ragiyax nku’ Malapang. kii’ humaynas cu’ magalpu cu’ kabhul ru sapat cu’ kabhul kinibabawiq niya’. yani san na’ Itaal maha’ capaang na’ ragiyax na’ Itaal cubalay. ibabawiq ru malalingaylingay cku’ ragiyax nku’ Malapang ku’ hamhum. makasiun cu’ raa’ kahabag cku’ siyagsiyag na’ ragiyax. mana’aring cku’ qutuxqutux qamisan ga matagmatanah ku’ raa’ ru balaiq talan cubalay. kiya ku’ kai maha’,“ umangay cu’ raa’ nku’ ragiyax nku’ Malapang ”ru baqubaqun na’ itaal nku’ Taiwan kahabag.
ragiyax nku’ Malapang ga yani ku’ baqun ta’ kahabag ka pincbuan cu’ cunga’. payux ku’ aruwa’ ’i’ manahuqil ka Itaal cku’ pincbuan ka hani. maras cu’ maqisu cu’ magalpu kabhul ru imagal kabhul ka hitay ’i’ Liyu Ming Cwan. mawp ’i’ ragiyax ru macbu’ ki’ Itaal. kii’ manahuqil ku’ itaal ga humaynas cu’ qutux kabhul. ini ka’ingasug ru alun na’ Gipun i’ Bari’ la. kaal ka haca la ga macacbu’ cubalay cku’ ragiyax nku’ Malapang. babaw niya’ ga, kiya la ku’ waw na’ r’akuway cku’ Nacwang. mana’aring ’i’ macbu’ cubalay ka capaang a’ rahuwal cku’ ragiyax nku’ Malapang. siqubuwang na’ Itaal ku’ hitay na’ Gipun cku’ irarawq ka uqu’ na’ gawng. bu’un naha’ na’ tawnux ku’ hitay na’ Gipun. naki ini qabaq ’i’ magiyai’ ku’ hitay na’ Gipun maha’. yani rngu’ na’ Itaal ru ar’aruwa’ ini kahy cubalay la. kuruma’ ka’ hitay na’ Gipun ga mababuwinah ru asi naha’ siqubuwang ku’ Itaal. ani hacuwalun ni tomuk na’ Buyun na’ Payan ’i’ tumuting ku’ hitay na’ Gipun ga asisali’ la gi ukas a’ papacalun inha’ la.
ma’usa’ su’ kiya ga, balaiq ’i’ siwah cku’ Cuhutngsanko na’ Situbang na’ Taian. masikura’ ’i’ gumlug cku’ pinatas na’ batunux ka pincbuan. sinbil na’ Smen ga kiya cku’ tangtung nku’ tatanga’an. balaiq ’i’ umangay ku’ Papak Waqa’, Babuan cu’ Para’ ru Mugiry. tiku raniq ka hani ga balaiq ku’ a’angay cku’ ibabawiq ka kahuniq. yani uwiy ku’ a’usa’ ’i’ umangay cu’ raa’. kiya’ ku’ ralu’ niya’ cu’ buwinah maha’, “ umangay cu’ raa’ ka raniq. ” yani ku’ giqas ka raniq ka ma’usa’ cku’ ragiyax nku’ Malapang.
malalingaylingay ku’ nabakis ka raniq na’ Malapang. mana’aring i’ Situbang ga kii’ sapat kinaqanarux. balaiq hakayan ku’ raniq ka hani. balaiq ’i’ si’uwah cku’ Tyenranhu. ani sawbih tikay ga asikina ga makarakiyas hayhay. babaw niya’ kiya ku’ ri’ax ka mhngiq su’ ga usali ’i’ mitaal ku’ san naha’ maha’ cubalay ka ragiyax nku’ Malapang
馬拉邦山位於泰安與大湖交界處,超過1400公尺,是當地原住民泰雅族的聖山,滿山雲霧與楓樹,每逢初冬之際,滿山轉紅色的楓葉,景色美麗,故以「馬拉邦山賞楓」而聞名全台。
以古戰場聞名的馬拉邦山,曾留下不少血淚史蹟。劉銘傳曾率9,500兵入山征討,死傷數百人。不久苗栗淪陷,在馬拉邦山區爆發戰爭。之後南庄「日阿拐事件」,日人便展開馬拉邦山大決戰。
泰雅族將日本軍困在地溪谷,用弓箭射向日軍使其無法脫逃,泰雅族人用盡力氣而漸漸虛耗,部分日軍回防將泰雅族人圍困,即使Buyun na’ Payan使命抵抗日軍,因得不到支持而失敗。
泰安鄉可由中興村珠湖登山口進入,轉北經古戰場記念碑、石門遺址山頂的瞭望台,可觀覽大霸尖山、雪山、樂山等。此條步道可看到巨木與楓葉,又稱賞楓步道,是馬拉邦山新興路線。
馬拉邦古道為環狀路線,由中興村鞍部起算長約4公里,此路線較為平緩,亦可由天然湖登山口入山,路程近但較陡峭。以後你有空一定要探訪人們眼中真正的馬拉邦。