ko na mangey do kocong a miyvatevatek. ya macitarek rana o ko vilangan a vakong. ya aro rana o ko ji apatakan ta ko avayo pa ya macinanao ko pa jiapeyneynara. ya piya do jia ta ya aroo kararey ko a ya meyvatevatek. ya aro rana o kagagan ko, ya aro sira o sinsi namen a ya yamnanao jiamen no ya meyciataretarek a namen vilangan a vakong. ko masarey, ta yamian so sinsi namena ya maglow niaken, ya manci niamen a mowyat a macinanao.
ko kakza o ko vilangan a ciri no imanira, ya piya ori. ta no simateneng ko a manci no ciriciring no imanira am, mangey ko do ilaod a mivilang do makarang a gako, karo rana no katenngan ko a ciriciri no imanira. ya aro o sira kararey namen ya ji makpakdeng do da ka pivatvatek, ta sira masanga ya manita so aro aiyalalam do tizibi. inaoy no miyangangey namen a mowyat a macinanao.
yamen rana do pivatvatkan am, o ya mivahey do marai a ili am, ya tongian do gako; o ya masngen so vahey am, no teyka macinanao am sira mangey do ka vaneyan da. so namen tongonongonongi da ya kapaliplit a miveravera so nipangayan so kanen a ka no yakan namen a kakanan. akman so sang ta namen tongonongonongi o ayob a ya apisan.
ya piya do gako namen, ta ya mian so rake a vahey, o rako a vahey ri am, namen kalovololotan a omamizing so meyciamadadayan a da ivavaga jiamen no tarek a tao domalaod; no namen mibozo aka no macinanao do ganam no tao am, namen tongian do rako a vaney ang, ji amaman o kakawin a masilag ka no na ka cimoy a mapagpag.
ya mian so mimong no ya amnanao so ya mibozo a ka no maganam a sinsin. da kangey do ilaod a macizavoz do kapalangayan namen a tao domalaod a minenenet; ya mian so rarakeh a ya amnanao do karoan namen a miavavang a ka no mitanatana, nomakatakow am da yangey yamen no sinsi do takey a macinanao do iciatatao namen a macinanao do vazavazey do kahasan a ka no vazey do kowran, so ko kasarey a macinanao do gako namen.
即將去國中唸書,學習不一樣的知識。因為是新生的緣故,有很多我不太會,好在朋友很多,一起升上來唸書。老師很多,分別教我們不同科目、領域的知識。
我最喜歡的是英語,若是學好英語,之後就很會說英語,可以跟外國人溝通,有些同學不是很用功,因為網路的遊戲分心,漸漸的落差越來越大,不像早期的國中生很用功學習,之後去追求更高的學歷。
家遠的就住校,家近的上完課直接回家。住宿的人會輪流洗盛飯,或盛菜的餐具。同樣地,我們的衣物也都自己洗。
學校有一座大的活動中心,我們常在活動中心集合,聽專家各式各樣的講座或活動;我們打球或是跳傳統舞,也在這活動中心學習,不用擔心外面天氣炎熱或雨天或颱風天。
學校有專門指導籃球隊和舞蹈的老師,他們也會參加比賽。學校也會請當地族人長輩教我們製作木船、上山認識山林和芋田文化,我很喜歡在學校的生活。