朗聲四起

111 年全國語文競賽臺灣原住民族語言朗讀文章 【中排灣語】 高中學生組 編號 4 號
sipapungadanan na sepaiwan

tucuanga a caucau nuri papungadan tualumamad, tjarainiya pa’apazangal. ayata ljiyavavav anga a ’inituluwan, liavanga a’ineljang a veci’e. izuanga a macaqu a pacun a semupu tua tjaungmi, sipiliq itjen ta tjaljananguaqan a pusepi a ngadan, avan nusi’a aicu a pairang madjulu a papungadan ta lumamad. ljauwa titjen a se’acalisian liyav aravac a tja ’audan a pa’ata papungadan, selapay itjen a sepaiwan.

ayatua puljaljedjeqan itjen i qinaljan, nu papungadan iniya manu’ina’ata ’ama ’atuwa ceme’eme’elj a penenetj ta ngadan, mavan a mazazangiljan’ata marevetjevtje’ a maljavar, nu pina’asedjaljep avan azua sipapungadan. iniya maqati a’itjuvarung a papungadan a penaqetelengan. pazangal aravac a papungadan lja!

sa pay tjapacunay a sepaiwan tu’i ’emuda a paruwarut nu papungadan ta tjausipualjalja’e a lumamad. masanmusalj a ’a’udan a sipapungadanan na sepaiwan.a sangasangasan seljudjen a ngadan na sevalitan sa pukeljangi tu ljaima, tinevelje a  nacaucau’atua ngadan na umaq, pitjaivililjen a ngadan nua umaq ta ngadan na caucau, titjen a paiwan a tjaratacem’em’eljan izua a ngadan nua tjaumaq,avan nu tjasipualangan tu ljayima zua a caucau.

titjen a paiwan nama’eljang a ljaljedjeqan na tja ngadan i qinaljan, a sinipapungadan ta tjaumaq makeljang uta tu ljaima a mamazangiljan a tja sivaivaik, iniya maqati a pavalitan a paqeteleng. a pinawanan a ngadan ’emasi ta ’inadjamuqan a tinavela’e. a paruwarut nu pualja’e a tjaljavulungan, nu uqaljay papungadanan ta na vuvu a uqaljay, nu vavayan papungadanan ta na vuvu a vavayan a ngadan. a sepaiwuan pasusu taicu a ’audan ta papungadan.

a si’amasanmusalj avan a inudalj a vaquan a ngadan, pasusuan a pinualja’an a qadav sa papungadanan, ljauwa ini’a tjuruvu a namayatucu a sipapungadanan. aicu a pina’a ti dripun a ngadan, a sipualja’e mangtjengtjez a dripung, pay , papungadanan tu ti dripun.a ti gade a ngadan, sinipualja’e i gade, pay, papungadanan ta ti gade. a ti ’auvuan a ngadan, a sipualja’e namaqaluvu sa’a namalutelut a quvalj, pa’ati auvuwan. a pina’a ti celalaq, a sipualjalja’e zemuzung a ’iqazalj aya, ti celalaq anga ngadan.

a sepaiwuan izua pina’apalisi nu papunagadan, i’a maqati tu mamav a ngadan ’ata ’ina, ’ama, siruvetje’e a tjavulung. aicu a qaqetitan ’iamaqati a papungadan tua na mamazangiljan a ’aniamadjuan a ngadan.

111 年全國語文競賽臺灣原住民族語言朗讀文章 【中排灣語】 高中學生組 編號 4 號
排灣族的命名方式

排灣族階級分明,名字非父母或家人自己決定的,是由部落頭目和家族一起討論,認為適合嬰兒的身分後才取名字。

排灣族命名有兩種,一是取自祖先流傳之名。排灣族命名的原則是「家屋連名制」,即族名後面加上自己的家屋名,每戶都有自己的家屋名,家屋名是世襲的,是每戶人家的表徵,可以清楚辨識每家的孩子,對於階級制度非常鮮明的排灣族人而言,「家屋連名制」更是階級身分的代表,是不可隨意更換的。族名也大都是世襲而來,例如家中長嗣的嬰孩誕生後,若是男孩則取其祖父流傳之名,若為女孩則取其祖母流傳之名,排灣族人大多依此方式命名。二是新創之名。即依嬰兒出生當時所發生的事件來命名,這種命名方式不多,但很有趣。

排灣族的命名也有禁忌,不可以和父母親或兄姊取同樣的名字。平民不得以頭目家系流傳的名字為其子命名。

排灣族對命名這件事是多麼慎重。

文章資訊
文章年度
111
文章編號
4
文章組別
高中
文章語別
中排灣語
族語標題
sipapungadanan na sepaiwan
漢語標題
排灣族的命名方式
文章作者
廖金鐘
漢語摘要