titjen a sepaiwan, nu paquzip tua qemuziquzip, avan a paquzip ta gung, a sinan tjaljapazangalan tua sengsengan. a ljemita tua ’inaceme’eljan, tjara izua pinatjatju pinaquzip sa’amaya a gung. azua paquzip tua gung, na masan tjelulj a sasusuan. a sangasangasan, muri situvulj ta qaqumain, tusi tavaljan, a si’asanmusalj, uri si rakac tua giyusiya ’atua na sadjelung a nanemanga, qau tjasipiliq tu namairangez, satja pa’icaquani, tu tja se’auljan anga, a si’amasantjelulj, uri tja culjuyin tu ’anen, nu djemaljun tua sinu pazangal a palisian,a papuvaljau, a seman pacayan,a qepuan nua taqaljaqaljan, tjara cemulju ta gung tu si paseljava’e, a pa’an tua mare’a kaka, atua mare’a qaljaqalja a caucau.
a tja sipaquzipan tua gung, tja tjuruvu a pigadein, ita quma niyamadju a ’adjunangan, sa pa’iani a pizua, nu uri semancan anga, vai’en a ’emim sa ’acui a semaumaq tu sutuvulj ta quma a can, patjemaqacuvng a sengsengan, satjezen anga pacikel a pasagade. mave’elj a paquziqizip tu sirakarakc ta nanemanga, qau sisan “ pugungan ” a pa’aizua. azua “ pugungan ” aya itjen.
a tja ’audan, penalisi a paquzip ta gung, mavan nusi ’a penalisi a ’eman ta vutjulj na gung, tja pasususuan a ’emasi sicuayan. mangetjez anga “ sehollandu ”, na ’emacu a ’emasi “ huiliping ” tua gung, sa sivai’e a sema viri a qinaljan na paiwan, a ’ivalit ta venan, au papungadanan ta “ ljuang ”. sini paiyamav ta nu “senantau” a caucau a ’a’aiyan ta qemuziquzip. nu sepatj a ’ula sa patutuan uta, mavan a ljuang a siyaya, patje tucu iniyana ’aumalj.
qau a i navalj atua i ’acedas a sepaiwan, mangtjezanga sepairang i vuljavuljau, ana kemacu ta gung tu si kasengseng tua can, manu naruqizing sa maiqata aravac. au veneli anga sepaiwan sa paru sepairangen a paquzip ta gung tu si’a sengseng. manu maudalj maudalj, viililjanga meliyav anga gung i gade. a siqivuan na pairng “ gu ” aya, ljaua lemangda ta pairang nu temule’e ta “gu”, “gung”,“gung” ayaya sa’amaya,au pacualan anga na sepaiwan sa papungadani tu “ gung ”. a imaza a paiwan “gung” aya. mapuljat a patje tucu, azua liyav a gung nu paveli, liyav a tjan auta a ini paisu, iniya uri mauram anga.
飼養牛隻的目的有三種,其一是稻田踏地,以利插秧。其二是拉牛車或運重物之用,挑選壯碩之牛,經操練後施用。另一種目的是宰食之用,每當部落重大慶典及婚喪喜慶時,都得宰牛宴客分享親友食用。
飼養牛隻的方式多以放牧式,任牛隻在既定土地區域,自然啃食原野草葉,待用時再牽回田地,一經完工,隨即放入原地山林放牧,少數家戶飼養之用牛則採圈養式,供糧草啃食。
族人古時候把畜牛飼養視為不吉祥,直至引進牛隻,牽入北排灣部落以牛換巨鹿的交易,牛的稱法,也依南島語的四隻脚哺乳動物「ljuang」為名。從此北排灣族人泛稱牛為「ljuang」,直至現今未變。而南排灣及東排灣地區,以前在恆春半島,引進水牛從事農田工作極為有用,族人就購買牛隻加以飼養,逐漸繁殖直至普遍,此地牛的稱法有別於北排灣部落,本地區族人就引用之。