nanu squ mrhuw raral, aring mhtuw kahul squ Pinsbkan mga, ini nha baqi mnahu puniq, si mgiway mamu’ squ bway qhuniq ru k’man, qsinuw uzi ga si nya pqtaqi maniq. qutux ryax msbehuy qu kayal, ktan nha mga mtlom hlahuy lma, san nha mita babaw msbehuy, cingay balay qsinuw nyux mhuqil wal tqluxun na puniq ma, tlaman nha maniq mga blaq balay niqun ma, nanu yasa qu aring nya hga rasun nha ngasal qu qhuniq nyux msuling ru qyatan nha, yasa qu ssuling nha qsinuw ma. babaw nya maki qutux tayal mnita squ trang mcyana puniq qasa mha; “trang mcyana puniq qasa ga kahul kayal mwah mhutaw puniq qasa” muci mga, “ini qara na parung qu sgrgul na znwi’ behuy ru yasa si pgrgul kya nanak lru mshiluq n’aring nya ha, ru si kita mcyana la” muci qu ke’ nha ma, nanu yasa qu baqun nha kya son nanu mutung la, cyugal tuqiy nya qu aring mutung puniq.

te qutux nya hiya ga qhuniq ki qhuniq sgrgul nha, staq nya qutux qhuniq yan na tluling kinqthuy nya. ru sbnxun qu llyuw nya ru sb’ka ta qutux qhuniq lequn ta tmaq, pzitan qutux bling tnaq shop na qhuniq t’naq qasa ru pzitan la, bsyaq hazi lga shiluq lru qzyun ta putung hru sqiyu’ ta squ ruma lga mcyana la. qutux nya hiya ga qyacing ki qyacing tungan nha, babaw nya yan misuw qani lga baliq ki tunux putung qu sputung nha.

從前的祖先不懂如何生火，只吃樹果或野草，山肉直接生吃。

有天大風，森林著火了，他們跑去現場，有很多野獸被火燒死，他們試著吃看看，味道很好吃。

他們將燃著火的木頭帶回家，小心地護著火，並用來燒山肉。

在那之後，有人說：「森林會燃燒，是因為火苗，來自於上天落下的」有些人說：「是因為風吹後，樹枝會磨擦出煙就著火。」

因此，他們知道原理就懂得生火。生火的方法，第一種：木柴與木柴磨擦生火，將木柴最前端削尖，再將另一根木柴劈成兩半鑽洞，放入削尖的木柴，開始鑽木直到冒煙，放進易燃物，再放竹片，火就生起。

先祖非常尊重火，慎重養火，去山上會用煙灰覆蓋火苗再出門，傍晚回家，火苗依然燃燒著，出遠門會熄滅火，回來會到其他家取火種。播種小米、陸稻，要砍伐原始林或舊的耕地，用火燒地；寒冷時，用柴火取暖驅寒，火很重要。

老人說，爐灶的煙灰，好比是生命的延續，若不是火怎會有煙灰？我們不能忘記！