Masofoc ko tamdaw nanitiyad no ina tayni tona hekal haw i, o tangic ko sa’ayaway, nawhani matiya mafana’ay to ao mamaroray ko ’orip no tamdaw itini i hekal a saan. Itini pipatopa no ising toya mamangay a saripa’ no wawa i tipelok ko pisatapang a tayni tonini a hekal. Yo pa’awas kita to romi’ami’ad, ya ceca:cecay a naripa’an no mita haw i, matomatiliday. Caay to ko mamasi:sit. O mamasamaan ko ’orip to rarikor, dengan o tireng ko sitodongay a mipili’ to ’orip no niyah.

Caay ko rahodayay ko nika’orip itini i hekal, adihay ko masamaamaanay a fangafang, ano roray to ano pades to, caay ko mamali:yas ita. Matiya o riyar caay ka awa ko fali. Ano malitemoh ita ko lodis no ’orip haw i, aka ka talaw a miso’ayaw. Awaay ko lonok saanay a malatadamanay a kakitaan. Ano caay ho pisa’icel kita haw i, nimaan a ma’inal to nikacakat no ’orip no tao. Orasaka matapal to no mita, o tararikoray ko ’orip a tamdaw haw i, mafana’ a pa’atingid, adihay ko ngaliwngiw. Caay pakanina’ cingra, o mamisa’icel ko tamdaw a miso’ayaw to masamaanay a roray ato pades ta o mamalipahak a militod to kadofahay a kinaira no nisa’icelan.

Tinako to cecay mafodihay a tamdaw, o tadamanay pakafana’ay no Padaka ci Helen Keller. Yo mamang ho, 19 ho a folad na mahofoc i, cilalisan cingra, tata:’ak ko adada. Narikoran noya adada i, o sakafodih, o saka do’eng ningra. Caay to ka nga’ay a somowal, nikaorira caay ka sawi^ ko faloco’ ningra, sa’i:cel sa cingra a minanam to maamaan. Miso’ayaw cingra to hatiraay a ’orip haw i, wa:tah ko pades ningra a pa’awas to ceca:cecay a romi’ad. Kinapinapi:na to cingra pakalitemoh to roray ato salifet i ’orip, nikaorira caay ka tararikor ko faloco’ ningra, re:pet han ningra koya kacifaloco’an ningra a ma’orip. Caay ka ngaliwngiw, caay ka tararikor, caay pa’atingid, tanga:sa i kalaheci noya kacifaloco’an ningra. Onini a tinako, tadafangca:lay a pido^doan no mita ko ’icel no faloco’ ningra.

Kita sato to no mita, da da da! Sa’icelen codahen ita ko faloco’ a miso’ayaw a pasayra toya kacifaloco’an no mita, aka ka talaw, aka ka tararikor, kihmatini a misa’icel. Tayni kita tonini a hekal, kalimelaaw ita ko romi’ad. Nanay malodado^doen no rarikorikor ko ceca:ecay a naripa’an no mita a pa’awas.

凡走過必留下痕跡，是光鮮、黯淡，取決於己。

人生道路坎坷難行，問題、困難、挫折、失敗考驗著我們。只有面對問題、解決問題的人，才能創造成功。成功絕非偶然；失敗也不是命運。失敗的人總是在為自己找藉口。自怨自艾只會讓思緒陷入泥沼，只有選擇面對，才能撥雲見日。

海倫凱勒19個月大時因一場大病讓她眼不能看、耳不能聽、口不能說，但她沒有就此放棄。她正面積極、意志堅強的面對困難，她是我們學習的榜樣。一個身心如此受創的人，都能活得如此精彩，我們還有權利說不公平嗎？

懷抱理想向前走，面對人生，沒有逃避退縮的權利，要如何讓它發光發熱，就從現在做起。既然來到這個世界，就不要空手而回，讓我們留下自己的腳印，讓別人看到我們走過的足跡。