106 年全國語文競賽原住民族語朗讀 【德鹿谷賽德克語 (原稱:德路固語)】 高中學生組 編號 3 號
Lnglingay nniqan Seejiq balay

Sbiyaw balay han o, “ Furmosa ” ksun dha ka Taywan, Yaasa mmajiq bbuyu qtaan ka Taywan, qqsiya yayung o mtasaw bi qtaan uri, ida ini kpiya sjiqun uri. Rudan sbiyaw o ida msblaiq bi mnniq iyax knsyangan mmajiq bbuyu ni mtasaw eyyayung, ungac bi qtaan ka ssunu ni rngsux qsiya knhmuc muda mapa sapah alang ni pnegalang sjiqun uri.

Alang Seejiq balay seuxal o gaga dgiyaq kana, qqhuni kana ka kiyig sapah. Kiya ni egu bi klgan ka pnhyugan sapah, niqan ka sapah snalu qhuni, niqan ka sapah snalu djima, niqan ka sapah snalu btunux uri. Qyqaya pphiyug sapah o ida mnangal kiyig nniqan nanaq kana, mnkiya balay qtaan.

Seejiq balay ksun ga niqan tru klgan hnang kari, saw ka dSeejiq Truku, dSeediq Tgdaya ni dSediq Toda, ana nanaq saw nii o ida mtna ka kndusan. Mniq daya hari Seejiq o qqhuni ka ssalu dha sapah, mniq truma hari o ddjima ka ssalu dha sapah. Duma na hiya o gmimax qqhuni ni bbtunux pshiyug sapah. Pusu balay o nasi qmuyux do, ini sslii qsiya, smbu paru hidaw o ini kcilux nniqan uri. Nasi miyah mrmux klealang ka esisil seejiq o ini pkxali mrmux. Tru klgan Seejiq balay ksun ga ida niqan cicih ini hari ktna ka euda uri, malu ka kiya uri.

Paah sbiyaw kiyig nniqan alang, qnpahan ni dupan lmiqu o niqan Tayal, Bunun. Dhiya ga ida niqan nanaq Gaya dha uri, saw ka Tayal o “ Gaga ” msa, Bunun o “ Samu ” msa. Ida niqan nanaq elug dha pslutuc kndusan uri, ini ta bi knhmuc mppseeluk. Ida mtna hmuma masu, bunga, sunguc dnii. Niqan nanaq dupan dha lmiqu ssaan dha tmsamac.

Seejiq balay ni Tayal ksun ga niqan cicih ka mntna hari ka kndusan, saw ka Gaya ptasan dqras, mstrung, tminun pala, tminun rawa ni brunguy dnii. Kiya ni kmlawa Taywan siida ka Tanah Tunux do asi dha ksi “Tayal” kana da. Bukuy do yaasa egu bi ka ini ktna kari, kiya ni embiyax meysa hangan ka Seejiq balay do, qulung phiyug hangan “ Seejiq ” jiyax empusal spac idas spac hngkawas dha kbkuy maspac da. Bitaq sayang Bunun ni Seejiq ga msdangi bi na, mpsparu bi pqqita, ana ini ktna ka kndusan, ida egu bi wada msstrung ka mbiyax risaw ni uwa uri da.

Seejiq balay sayang ida tnhjilan Tanah Tunux kana da, uxay saw seuxal ka kndusan sayang uri da. Yaasa niqan ttgsa pyasan, wada mgimax mseupu kana ka knkla rdrudan sbiyaw uri. Ana nanaq saw kiya o mtduwa msdangi ni msblaiq bi ka tnsapah ni klealang do malu da.

106 年全國語文競賽原住民族語朗讀 【德鹿谷賽德克語 (原稱:德路固語)】 高中學生組 編號 3 號
賽德克族的居住環境

從前,我們居住的台灣被稱為「福爾摩沙」,我們的祖先就是住在盡是綠油油的樹林,還有清澈見底的河川,居住人口也不多的環境。

我們賽德克族人的部落都位居山上,家屋的型式、房屋構造亦呈現多樣化,都是取材於四周環境的建築材料。賽德克族群有三種語群,Truku群、Tgdaya群、Toda群之分別,大致上來說,居住在較高山區的社群以木造為主,較低的社群則以竹造為主,有的社群也以石材材料木質混合造屋者,主要的功能是排水良好、冬暖夏涼、易防難攻。

 

在我們居住、耕作地、獵場等等的四周,有泰雅族、布農族。我們也有相同的生存模式,如種植小米、地瓜、樹豆等等,各自也有獵場。

而我們跟泰雅族有更多相同的文化,如紋面、織布與編藍、背簍文化等…,所以賽德克族在日本時代是被歸屬於泰雅族,在族人努力下終於在2008423日正名成功。

賽德克族生活不再過從前的生活了。學校教育使許多族群觀念已經相互融合。雖然如此,我們能夠彼此尊重,生活平安、喜樂,就可以了。

文章資訊
文章年度
106
文章編號
3
文章組別
高中
文章語別
德鹿谷賽德克語 (原稱:德路固語)
族語標題
Lnglingay nniqan Seejiq balay
漢語標題
賽德克族的居住環境
文章作者
詹素娥
漢語摘要