mangday no ya mangay do pivatvatekan o mangnanao so ciriciring no tao a sinsi am, ya aro o ji miangangay so pangtoktoan a kanakan no ya macinanao. no tomakatakaw a ya na kai no sinsin a mangnanao am, ya amian so ya mangamizing so ciring no sinsin a macinanao, ya da vatvatekan do vakong o pia ciring. tatasa ka tao am, da to naziboan o da mamizing a ciriciring no tao, aka no ya malma so kataotao a ya na to opta do da piveyvatvatekan.

tana pakoyokoyin no sinsi o na ka teymakdeng no ciriciring ta tao, so abowangan so kataotao a manci no izezyak ta tao do pongso am, mangay kongoen do ya tatasa ka tao o ya makateneng do ciriciring ta tao? no ya mian do ili o malalavayo a tao am, da ji atenngi a ya amizingen o da ipanci no rarakeh, ori o na kasasaodan no ciriciring no tao do pongso.

siciaikoa ya o malalavayo a tao am, ciriciring no dehdeh rana o da kabowangan a ya ipaciwawalam, so da toda katazangposan a ji makateneng rana do ngongyod a ciriciring no niapoan. ya makarilaw sira o rarakeh, ta no sira macilovot do malalavayo am, akmi ya amian do paipais no vahay, do da ka ji makatenngi a omamizing so da ononongan no malalavayo a tao.

no ji rana mizing do ili o ciriciring no tao, a ka no ji rana miraraod no pamaringan so kanen o vayo a vaay am, toda asian rana o akman so sang a asa ka maataw, a ji da na pangangaya do kanimabalinas na rana no ciriciring da.

tanio katenngan o na ka teymakdeng no nimapo do inapo a ciriciring, no mian do Taywan a mivatvatek a ka no mivazay am, apia o kapacinanao do ya amian do wanglo a ciriciring no tao, o ya mian do pongso a malalavayo a tao am, apia ka pacinanao do da nitenngan no seyvo a mangnanao so ciricirig no tao a sinsi, a ka no apia ka angay do kiokay a macinanao do seysio no tao. no abo o vazay am apia mangay kawalamen o rarakeh, ta kataotao o makavangon so ciriciring no tao. no simakoan so sang rana am, manoyong rana o malalavayo a makapzat do ciriciring do pongso.

no masanib a mizezyak no ciring ta tao am, ori saon ipakapzat so adan a icicirawat no tao do pongso saon am.

上族語課時，總有各種不同學習態度。老師帶領學生說族語，有的同學很認真唸、做筆記，有的人會亂唸，也有的人趴在桌上。老師說明族語的重要性，鼓勵同學開口多說，同儕中除了少數幾人能說族語以外，回到部落也不太懂老人家說的話，這是蘭嶼目前的現況。

現在的年輕人忘了如何說族語，部落的老人家聽不懂年輕人在聊的話題。

如果部落裡聽不到族語的聲音，房屋落成不再唱古老的歌謠，漸漸會失去自己的語言。

每個人都知道的族語很重要，可以利用網路的影音教學來學習。在部落也可以參加鄉內舉辦的族語研習，或在教會聽族語，有空陪老人家，兼學族語也是好事。別讓自己的族語消失在自己口中，自己的族語要自己來救，如此才不負為達悟族的子民。

若常使用族語對話，也就能保留傳統的達悟族文化。