kuminaal ku’ nanabakis cu’ cunga’ maha’, “ tinqalangan nku’ Tabilas ga, kiya ulay, Tinul ru Camaputing. tinqalangan nku’ Mabutuan ga, payux ku’ pinumuwa’ ka pilikaway ru qaym. tinqalangan nku’ Mabawkian ga, kiya qutux ka gawng ga, payux cubalay a’ qulih ka kiya paspak ’i’ lumanguy. ” tinqalangan nku’ Matu’uwal ga, iglag cubalay i’ kakian ru kinbalaiq na’ kisiliq uwiy. iqat mu a’ungii’ kariariax ku’ kinqiyanux ka sinbil na’ nanabakis ka balaiq na’ kakakian ka hani.

gabagan ru qamisan ga ini packa’ cubalay ku’ kaal ’i’ tinqalangan na’ Matu’uwal. gabagan la ga, makilux cubalay ku’ kaal na’ tinqalangan na’ Matu’uwal. ani yabaka’ ru sababul ga mati ’i’ lumanguy cku’ luliyung. tayhuk ku’ ri’ax na’ bayhuw la ga, mati ka’icun cubalay na’ itaal ku’ ri’ax na’ bayhuw. hawrun niya’ kahabag ku’ rawrawq ru luliyung. bu! bu! maha’ ’i’ humanang. asi ga kiya ’i’ mingaq a’ aqri’. tilatu’ uwiy cubalay ku’ bayhuw. tupangan ni’ yaki’ ru yutas mu cu’ kihma cu’ ruwas ku’ baqbaq na’ balihun ru tuhung. mamati’ ku’ bayhuw ga ani ini kasamsun na ga qalan mu ku’ balihun la. kumingabiyan la ga maqilaap cami la. pungan ku’ hanang nku’ bayhuw ka tilatu’ ru rahuwal. tayhuk cku’ mickacka’ na’ pincapngan ga, ini cami qilaap na gi ki’cun niyam cubalay ku’ bayhuw ka hani.

kumaal ’i’ yaki’ ru yutas mu maha’, ini baqi’ ka qutux cu’ ri’ax ga, kiya ku’ qutux ka capaang na’ rahuwal ka bayhuw. patiyaqilan kahabag na’ bayhuw ku’ kakahuniq ru rawrawq na’ mamayah, lululiyung ru gawgawng ga hawrun niya’ uwiy. kahabag ka cuquliq ga maymag ’i’ mangilis. ana ku’ minqiyanux na’ itaal ga, aruwa ’i’ pahuqilun na’ rahuwal na’ bayhuw.

ini na saluy ku’ kaal ga maglug kuwing ki’ yaba’ ru yaya’ mu ’i’ musa’ ’i’ mital ku’ luliyung. apawwala maha’ kumaal ’i’ yutas, mahiyuhiyup ku’ qusiya’ na’ luliyung na’ Mayri’. mabikibuki ku’ raniq na’ luliyung. ini baqi’ cu’ minuwah cku’ inuinu’ ku’ qusiya’ ka rahuwal. asi pasa’utu’utu’ kinku luliyung na’ Mayri’. talan ku’ ragragiyax ru raniq ga masiluhi kahabag. pungan ku’ kaikai’ na’ yaki’ ru yutas mu ru baqun mu cu’ maicug hayhay naha’ na. lumanglung kuwing nanaq maha’, makiya’ naha’ na ru sumbil cu’ kai’ ni’ ’i’ kuwing. babaw niya’ ga kakalun mu cku’ kinabahan na’ qutux cu’ imuwaag niyam ku’ wawwawa ka hani.ri’ax ka sawni ga, nanu yani ku’ ri’ax na’ bayhuw ka sikawxa cubalay cu’ tunux ru inlungan na’ tawtawki na’ Taiwan.

耆老曾說：「圓墩部落有溫泉、虎頭山及鳥嘴山；清安部落種植許多的李子與桃子；八卦部落有一條溪，溪裡有非常多的魚在溪中悠游。」Matu’uwal部落景色優美，住在此地令人心曠神怡，我永遠無法忘懷祖先留下的優美勝地。

Matu’uwal部落夏冬氣候不同，炎熱的夏天時，水牛和鴨子會在河中游泳，族人常常害怕颱風的季節，沖垮山河，寒風凜冽，呼呼的風聲就像老虎的嘶吼，從傍晚到深夜都讓人無法入眠，即使奶奶和爺爺將門窗的隙縫用紙張貼妥，卻依然令人害怕。 

爺爺奶奶說過，曾有不知名的強颱侵襲部落，樹倒土崩，溪流波濤洶湧，部份居民的田地慘遭沖毀，強風肆虐，族人哀鴻遍野。

天未亮的清晨，我跟隨父親和爺爺遠望河流，爺爺長嘆汶水溪如此混濁，巨大的水流不知從何而來，匯集到汶水溪造成河道更加彎曲。目睹山河變色，爺爺奶奶仍記憶猶存的顫抖述說著，我內心有機起漣漪以後也要將此事說給子孫，時至今日，颱風的處理仍是台灣最頭痛也最棘手的事。