Ano caay patadoen noya lotong koya mato’asay i, a mamanga’ay ko adada no ina noya lotong haw? Ano caay patadoen noya mato’asay koya ina no lotong i, a ira koya sasiwasiw to malo saka’orip nira haw?

Iti:ya ho, ira koya halipatadoay a mato’asay. Yo cecay a romi’ad, mifariw ciira to semot i omah, o mamaherek ko tayal niira i, keras sa ko ’orad saka, mafekac cira talalaeno no kilang mikilidong. Fafa’esing sa ciira a mitatala to nikasalaw no ’orad. Itiya colal sa ko cecay a lotong mipaca’edong to fodoy i ciiraan. Keriden haca noya lotong ciira a talalotok i loma’ nira. Patahekaen no lotong koya mato’asay to kakaenen a mihamham. Ya kakomaen ningra i, matengil nira ko nikafaha no wina noya lotong, saka pakaenen niira koya wina no lotong to sapaiyo, saka maadah ko adada noya lotong. Hemek sa koya lotong, saka panofoen nira koya mato’asay to no sikawasay a satapes. O nini a satapes, siwasiw han ko cecay a felac i, sadak sa ko adihay a felac. Malosaka’orip to noya mato’asay koya satapes. O halipatadoay ko faloco’ noya lotong ato mato’asay, saka mapalemed caira tatosa. Nikaorira, o pakitoh no sing-fon inacila, ira koya mipatadoay to mapokohay a kapot, fafaen noya fangcalay ko faloco’ a kapot koya mapokohay a talalaeno, nika caay ka songila’ ko rakat, saka matolo’ mapolin cangra tatosa, itiya tangsol a mapatay koya mapokohay. O papatayen a mitefoc koya mipatadoay i ka’ayaway no pisawkitan sa ko sowal.

Mafana’ to ko tamdamdaw i, matalaw to mipatado to papatadoen, sowal sato, “ Caay ka lalen a manga’ay a midama to cimacimaan a tamdaw, latek mapa’ilo i ikor no demak. ” sato ko harateng no tamdaw. Nikaorira, niharateng to matiniay a demak i, sawad hato ita koya nga’ayay halipatadoay a pinangan haw? Sawad hato ita ko papatadoen a tamdaw haw?

Tada mapalamit i faloco’ no mita o pangcah ko sepoc nonini a kongko. O pakafana’ no mato'asay i niyaro’, ano ma’araw no kapah ko mi’orongay to kasoy a mato’asay i, caay ka eca tangsol a mipatado ciira a mi’orong; ano sitama’ ko mi’adopay, i fatad no lalan, ano malitemoh ko mato’asay i, caay ka eca pafatisen nira koya sa’ayaway a mato’asay to tangal noya tama’. Onini a demak haw i, o fana’ a mangodo to mato’asay ato halipalada'ay a pinangan no mita o pangcah ko matiniay a rayray.

從前有一位樂於助人的老人，有天工作快結束時，忽然間下起了大雨，他只好躲在樹下等雨停。等待時一直打噴嚏，來了一隻猴子為他披上衣服，並邀他到山上的家，招待老人許多食物。吃飯時，老人聽見猴子母親咳嗽不停，他拿出藥材給母猴吃，母猴的病因此好了。猴子就贈送老人一個神奇的篩子。這個篩子放一粒米，篩一篩便能篩出好多好多的米，老人家不愁吃了。

 

猴子和老人都是好心和助人，但是，現在人們開始不太敢助人，心想：心存善念並不是好事，幫助需要幫助的人，會有不良的後果。然而，我們卻因此不再心存善念嗎？不再幫助人了嗎？如果我們需要他人相助時，誰來幫助我們？

「猴子與老人」的精神與價值，存在阿美族人的心中，心存善念的價值觀呈現部落互助和分享的文化。