Haiza mita tatinitini bunun anak’anak tu iniliskinan, nitu mamaszang. Maaq a iniliskinan una maisnahaan anak’anak is’aang minsuma, uka duma bunun maqtu tisdangaz mita miliskin; Haiza bunun miliskin tu namintaisang, a nii suu iniliskinan maszang istaa. Haiza bunun miliskin tu na minkanguhu, a nii suu iniliskinan maupa ta miliskin. Haiza bunun miliskin tu na minsinsi, a nii aas asa’ minsinsi.

Qabasang tamatina ma’insun uvavaz’az tu asa tu minuni sinsi, min’uni kumu’iing. Na malhaizain a kuzkuzaun, na niin maszang intaa tu miqdi ka iniqumisan. Haiphaipin ti saduanin a, maaq a minkumu’iing siin minsinsi tu bunun a nitu madia. Az’az amin kuzakuza ki duma vaivivaivi tu kuzkuzaun.

Maaq dau ka iniliskinan mita una, minvaivivaivi, vaivi ka itu uvaz’az tu iniliskinan, talmainduuin a minvaivi amin a iniliskinan, madaingazin a, mavaiviin amin a iniliskinan. Maaq a iniliskinan una maisnahaan imita is’aang minsuma. Maqtu mapinmantuk imita saniduan, pintamasaz imita taiklas siin qansiap. A tudiipin ata maqtu mapintas’a imita kaitamasazan kuzakuza.Haiza dau ka tatini bunun saduu tu maqalas a tamatina, tupa dau istaa ka is’aang tu asa min’uni ising, na maqtuin min’uni haiza’an tu bunun, naniin maszang tamatina tu miqdi ka iniqumisan. Masihal istaa is’aang maupa ta miliskin, musqa tu nii istaa is’aang tu iniliskinan kapimaupaun istaa kuzakuza, musqa aipa maszang matataisaq.

Aupa maaq a taisaq una maszang qaningu, nitu maqtu damuun, nitu maqtu sakun, musqa pistataqaz i is’aang mita. Maaq i kaupa is’aang miliskin a mavai tutupa, asa tu min’uni anak’anak tu iniliskinan. Maaq i min’uniin imita tu iniliskinan a, naminhaizin a tamasaz pakuzakuza ki imita hubung. Tanama miliskin tu; Maaq min’uni ising a, asa ka paisnavaan tu tasban pitu qamisan, madia a ispasnava, nitu maqtu kamimisqang isngai ka hubung, isvai ka tamasaz. Asa tu maisnakingaab sauhaan isbuan malmamaupa ka is’aang.

Saduu ata laupakadau imita Bunun mainduduaz tu iniqumisan, hinaiza intaa masihal tu iniliskinan, maimatamasaz amin inaita is’aang miliskin tu na mintamasaz a hubung makilansan i anak’anak tu iniliskinan kuzakuza. Musqa tu kaupa is’aang a miliskin, maaq a hubunga minpanu, maaq a tamasaza musvain, dunzavin amin a iniliskinan musqu.

I’iti a madadingaz ma’insun tupa tu; Maaq i haiza masihal tu iniliskinan maisnahaan is’aang a, pinsumaav! Pintamasazav! Kapimaupaav kuzakuza! 

人有自主的思想，都不一樣。從內心而來，沒人可取代。有人想當兵，你的想法不同於他。有人想成為護士，你卻不這麼想。有人要當老師，你不願意做老師。

從前，父母親鼓勵孩子成為老師、公務員，就不再辛苦生活。現在，成為老師和公務員的孩子不多，都從事各種工作。

人的思想會變，孩兒期、年輕時、老年人的思想各有不同。思想自心中而出，可歸正看法，強化心智與常識，才可集中執行能力。

有人見父母親生活苦，想要成為醫生、有錢人，不那麼辛勞。這麼想是好的，沒把想法付諸實現，只是作夢一場。

夢境如幻影般，摸不著又無法聞聽，只對我們炫耀。止於思考是不夠的，若能成為我們的思想，身體才有動能。試想一下，要成為醫生，要超過七年的教育時間，很多知識要學通，身心不可變懶散、須始終如一。

現今的年輕人，他們曾有很好的思想，也曾有力爭上游的想法，使身子跟隨思想前進。但只停留在心想的階段，身體喪志，力量喪失，思想漸漸退卻。

耆老們鼓勵後輩：「有很好的思想，就散發出來！強化出來！執行出來！」