izua uri ku sitjaucikel a senay nia vuvu anga, nutja sisenay tjapadjalim itjen a mumalj uta, inika tjen a masupisupil. saigu a kisedjam tua nanguanguaq a quljav nua quljimamaraw, “ nu i ljegeljegan sun, nasequljimamaraw sun. ” nu ika kaqepuan maruquljimamaraw a su kinanguanguaqan aya. kisun a kemeljang? aicu a quljimamaraw namasan sipakalevaleva sipapiayan tua vavayan! a uqaljaqaljay nu kiquljimamaraw sipakaleva ta sudju, nu nagemaugaw anga azua vavayan, sipagalju sapacaingan a kuidri a pakialalang a kizenger! paru situcuan a sipacaicaing a lalang, temalidu a paqulid a sicuacuayan!

“ nudjemeli ti ljiadadan ti ljiakakain aya men! ” nulemangdanga tua quililj a qayaqayam, namapuzangal tu uri secevung tua sudjusudju aya. “ kavalanga liapiap palaliqun tu punat! ” pukavala tu meqayaqayam a tjemkulj tua gadu sa kiqepu tua sudju siniaya. izua uta “ kavalanga liavangen patatizulj tu semekeljen! ” kavala a paljangpang sitjizutjizulj a umaq a maqiljainu, inika matjatjaulaula a ljemitaqadav siniaya. “ tjamulamulang i surur marekutj aken ararac ” aicu a pausev a vavayan , ikaken a temuru a kisulid siniaya. kasicuayan, pakatuasenay a pakinemenem tua ika penaqetelengan a vavayan a uqaljay, mavanu tja sikeljangan tua namakuda a pacengceng a kakudan a situluan kasicuayan. nu seman qimang ta sacemel, “ paljayljay qucengelan rudangasan ki ku pinalaliljuk a ku paljayljay ”. qucengelan nu aya nadjemameq ta vavui, rudangasan nu aya nadjemameq ta sizi, qudjeljeman nu aya nadjemameq ta takec. rugusan nu aya nadjemameq ta venan. matazua pinakacadja a sikizengezenger tua inalapan kaqemaljup.

aicu a sinitjaucikel a marekasenay, tjara madjuludjulu satjekacaqu, ljakua sinivulungan a kakayan, maru azua qayaqayam(liapiap)aya; gadu(punat) aya; temkulj(palaliqun) aya, paljangpan(liavangen) aya.

tjalja mapaqenetjan, tjalja ljemakacan a senay a sicuayan! timitja a paiwan zuku, a kemasicuay maretimaljimalji masanlialiaw a sisenayan. nuljemayuz, nucemangit, numasalut, numaljeveq, nu seman qimaqimang, nu pusausau, nu salialim katua nu masudjusudju, macaqu aravac a sicuayan, sisanparutavak, sisanvukay a puzangalan, a tjengelayan, a valivulan, a sinljavakan, a penuljat i vinarungan. Aicu a mareka senay nia vuvu anga, ulja tja sisenasenay a palalaut anga.

以前的古謠很精彩，是耆老們年輕時在唱的情歌，藏著人生的哲理，他們會借用吉丁蟲光彩耀目，來形容美麗的心儀的姑娘。「在眾人的地方你永遠像是吉丁蟲般的出色！」當時吉丁蟲是表達愛意的禮品！男士會將吉丁蟲送給心儀的女生，女生會放在斗笠亮相，當成飾品裝扮！

遇見會報喜的鳥是好預兆！「在路上遇到會笑的鳥，原來是會遇見你！」路上遇見鳥笑聲，期待能與人相見的心情表露無遺！

以前生活保守，男女的行為舉止不可以隨便。有首歌在隱喻男子臨危不亂、謹守分寸的意思。還有歌謠是用來誇耀及獵到的獵物！如：’ucengelan是隱喻長得黑黑的山豬、kavaluan是隱喻已長獠牙的山豬、’udjeljeman是隱喻滑順光澤的山羌、rudangasan是隱喻攀岩走壁的山羊、rugusan是隱喻頭上頂枝枒的鹿。

鳥、山、飛翔、烏龜、等的名稱都是古語，學會傳唱古謠和重新認識古語，會有不一樣的收穫！排灣族的歌謠種類很多，包括婚、喪、喜、慶、工作、離別、五年祭、打獵讚頌等，希望我們能一直傳承下去。