108 年全國語文競賽原住民族語朗讀 【四季泰雅語】 高中學生組 編號 6 號
muyax na Tayal

muyax Tayal qani ga kson nanu kbalay hiya? cyunga kbalay ta muyax na Tayal qani ga maki kya cka rgyax. uka ciyan b’nux nya kya. si giway prkyasun. nanu mica qa khoyan naha iyik roq. muyax ta Tayal cyunga ga si ga krroq ta musa miyup cika nya.

kbalay ta muyax Tayal qani ga, maki nanaq ryaniq nya. mgaring ha ga, khoyan ta roq ro sblayun ta qa pnsalan nya qani. masoq lga musa ta magal qabax qqaya halan ta cukaw kbalay ta muyax qani la. musa piyux calay alun nya qqaya kblayun ta muyax qani ay. nanu mica gaga ta ita Tayal hiya ga sbayux ta. mica qa musa ta helax ro thyayun mityaw qa yaw qani. ro si squtux inlungan qabax nyan mwah sbayux qani uyi.

musa magal lwax kya cka rgyax ha. rayun naha ro pcqrxun naha qa lwax qani la. tnaq knpiyux na lwax qani lga, musa mhkangi moya la. rayun naha ro skalay naha pkat ro pkatan naha ini ga sbhul naha kya babaw na lwax. mski cqani lga, musa baqun ktayux rnkyasan qa muyax la. ro musa ta lungun loyi qa lingay ki namux nya. lingay muyax maki iyik na roq qani ga si ga hgan btunux kya mehong na lwax. nanu giwan nya mwah tmwang.

cmru lwax wal ta pcqrxun ro ini pskulus qa roq knhoyan ta lingay muyax qani uyi. masoq phaga lga syan ta blihun ro tubung nya la. maki blihun ro tubung lga qnryang la. musa mutu qhoniq ro blequn naha mkux kya lingay na muyax. qani giwan nyan naha sqalang muyax. masoq qnryang lga mica qa rmuxan ta namux nya la. namux qani ga ini si ptanq qabax. kruma ga rmuxan naha ruma. ini ga btunux iyat lga yulaq na qhoniq. iyik rmuxan ta ruma qani ga, si ga blequn ta cmka qa ruma ro alun ta puri cka ruma qani. mica qa musa ta baqun ptama pkat qa namux ta qani. maha cqani lga musa iyat sturing muyax ta la. musa gmulaq yulaq na qhoniq qani uyi ga, ini si glaqiy qabax yulaq na qhoniq. sthayan cikay yulaq nya mica qa baq mrkyas mqyanux na qhoniq qani.

cyunga kbalay ta muyax Tayal ga, uka son maha ccu ro sangan halan ta cukaw. nanu wal ta skayal coni si ga skalay ta pkat ini ga hblan ta qwani, mica qa mrhong kbnalay ta. maha cqani lga ana maha nanu tyaba qa behuy nya ga, ini nangi miyuy muyax ta. ’bagan uyi ga ini piyang kilux cka nya uyi. piyux calay pisang maha cqani na yaw ga, giwan nyan mwah pktayux si say maha kinbaqan na bnheci ta, mica qa thoyay mqyanux kya cka rgyax. ana uka nanu ga si agal kinbaqan naha nanaq.

108 年全國語文競賽原住民族語朗讀 【四季泰雅語】 高中學生組 編號 6 號
泰雅傳統家屋

以前的家屋建在高山上,高山地區多為陡坡。房舍大多為半穴的型式,進入屋內必須低頭、彎腰。

建造家屋首先是挖地基,然後取材,材料非常多,按照傳統習慣,會以換工的方式完成工作事項。

往山上取樹材帶回,先將柱子立起,待柱子的量足夠立好後,再備樑的材料。木頭需經過處理,使其呈現卡榫的樣態,直接扣在柱子或樑上,或以黃藤將樑木繫綁在柱子上。

家屋呈現後,就是牆壁及屋頂,半穴屋在屋內的土牆與柱子間會砌一道石牆,目的是使柱子穩固,然後安門窗。接著要集木材,再將木材整齊排列在房子四周,成為牆壁。屋頂會因地而有不同,有的是竹子屋頂;有的是石板或樹皮鋪蓋。鋪設竹子會先剖半去除竹節,才能整齊排列,也不會整片的樹皮剝開,只會取部份皮面,這樣樹才得以繼續存活。

以前沒有鐵釘、鐵絲可用,材料的接合面就是用鑲嵌或者以黃藤來繫綁,是祖先長年在山林中與大自然共存的最佳實例。

文章資訊
文章年度
108
文章編號
6
文章組別
高中
文章語別
四季泰雅語
族語標題
muyax na Tayal
漢語標題
泰雅傳統家屋
文章作者
呂美花
漢語摘要