ne noana’o mosola ’atutumzo(’atutumio) ’e coua’toana, ’o ’o’oko honci mici peispak’i no macucuma, la iachi mouyoyai tomo mav’ov’o ci te titha yoyaso, a’vihnano mo man’i ’o lahe iachia ta’to’tohʉngva cila hia peispak’ia.

’omo conci peispak’i la uhto c’oeha ho teoʉ’tʉ’tʉmʉ tola efʉnga ci macucuma, mo maica ’ola hia peispak’i tan’e, i’o tee i’upu ci ’o’oko la iachi mahafo to macucuma, i’o tee hafa ci macucuma asonʉ kamae, tokeiso ci te peela ana, honci eno maitola iachia teai ci macucuma, maitoeno ploko, pliki, i’o tee mici i’upu ta peispak’i, la yu’eteuyunu to c’oeha, tenac’u titho tomo maamtanʉ ci ehʉngʉ ho cfua ’o macucuma ci isi hafa, la yupasuski yuefo’ʉ to chumu ho efʉnga ’o ihe hafa ci macucuma, tahecu i’eima(ei’eima) to mocmo ci ’o’oko, ’o isi efʉnga ci macucuma, nate elʉ, tasicu nuu ’o isi elʉa. ’emo maica ci peispak’i, e’vonano ake’a sokoeva, at’inghi i’mi homo maica la meemealʉ yuuhnguzu ’e ’o’oko.

’omo yuso ci la peispak’ia to ’o’oko ne noana’o, ’ola yainca yupehihicu, ’ola hia peispak’i la yonto kakaapana, la cihi i’o tee hicu ho yonto ceoa, ’o mocmo cila i’upu peispak’i ci ’o’oko, la cocapo to kaapana. ’omo hicu la butaso ho taʉza ’o kaapana ci isi capa to mocmo ci ’o’oko, tesi ’ucia poa supeohʉ ’omo cocapo to kaapana, honci supeohʉ, te auski hicu, ko’koeno ’omo capo to kaapana la mici totoefʉngʉ tomo hicu, la tʉyʉcʉ to kaapana te ko’ko o’te supeohʉ, a’vihnano pantola meelʉ su’to mo h’unasi ci kaapana, tasi ko’ko o’te ticuna tomo hicu, honci o’te taso na emucu ho tʉyʉcʉ to kaapana, honci taʉza tomo hicu ’o kaapana, ’atenaeno smaasaso ho su’to ceoa. ’e peispak’i eni te humi(humzi) na hiasu taso ho keuetiha. mion’a mav’ov’o ci peispak’i na ohola hioa to ’o’oko ne noana’o, maito no ploko, pliki ho mouyoyai to pʉ’ngʉ, lac’o acʉha yaa ta fuengu ci macucuma, o’amo totiski tala peispak’i ta ’o’oko maitan’e.

以前生活清苦，小孩子的許多遊戲和玩具都自己動手做，或者自己發想。例如河流尋寶遊戲，若要參加遊戲，須準備一份禮物，有的會準備野果子如番石榴、百香果，也可自己做玩具，像竹槍、竹砲等。參加者到河邊集合，每個人將自己帶的禮物用大葉子包好，輪流將禮物藏在水底讓其他人尋找，誰能找到，那份禮物就是你的。遊戲雖有危險，但也趁此訓練小朋友學會游泳。 

第二種遊戲是捉迷藏，通常在竹林裡面進行，一位扮鬼，其他人爬竹子，鬼要用力搖晃竹子，讓爬竹子的人掉到地上，再換掉下來的人扮鬼。爬竹子的人必須抓緊竹子，或爬到另一枝竹子上，若手力量不夠就沒辦法抓緊竹子，很容易被搖下來，這個遊戲可以看出體力及敏捷度。

還有許多以前所玩的遊戲，像是做竹炮、竹槍、玩黏土等等，都是就地取材，跟現代的孩子所玩的遊戲大不相同。