110 年全國語文競賽原住民族語朗讀 【建和卑南語】 高中學生組 編號 4 號
palisi na palalisiyan i dekalran

palisi na palisiyan i dekalr mu, aruwa lemipuc kana cau di panadam kana cau datu iyakuda. lriya na haremanan tu inuwadukan na cau mu, sadu diya idu na pinakapalisi. ini na palisi mu, na dekadekalran diya, ulra tu iyakuret da kakuwayanan. ulra na wakasayan miturus kana wariwari nanta iyavaaw na palisi. ulra na kurikadekadekalr kirkamelrimelri tu pinakapalisi. sadu na pinakapalisi di adi ta karuwa marengay peniya. nu ulra cau na pinamelri kanini na palisi mu, mualep ta kana kakuwacengan, ulra nu eman mu, muranak ta inta na samawan kema.

inta na Pinuyumayan sadu ta palalisiyan, na pinakapadangar na yatulusan na pinakapalisi mu, mau nadu na muwacalun, di na yawa ki’aruwa. nu penalalisi mu, na vavayan diya adi maruwa mudalrep, nu adi mu na ma’inayan mu kamawan da iniyan da tu ika’a’inay, kamawan da kemiyacepa kana viruwa di nanta temuwamuwan semuveli kanidu na palisiyan. nu penalalisi ta kana katuhusan na dawa, na kurelrang diya na cau mu, adi kemakerang i ’uma, di adi penapa’ing. nu kare’aniyan, adi ta mu’alra’alra kema. di adi ta musasavak datu ’uma da cau. penalisi ta kana mucalun di na kiya’uluwan, adi ta demadikes kana keriw.

nu ulra a minacay a cau i dekalr mu, inta na sadekalran adi ta mukakuwa i ’uma, temalaulep ta diya pida wariyan. nu yawa ta mucaluna, nu tu pa’ingay ta i dadalan da cau mu, marevuliyas ta madiyadi ta diya, di pulawang ta di masalr ta diya mukuwa.

na ma’inayan na Pinuyumayan mu, adi kiyakarun da tinnun, di adi venavaaw kana haramhaman i ruma’, adi maidap, adi cemacucus cemacapang da kavang. nu temuwakuca ta mu, sadu tu pinakapalisi, mau na vavayan na kuwarelrang da vulan, di mau na adi diya mivulan datu pinialrakan, mau na demadikes kana miayaalrak na cau, adi maruwa temuwakuca. nu temuwakuca ta kanta i savak mu, adi ta pusasavak remeca’ kana ’aresem na vuwa’ diya. na malii mu, nu pacepa kapalisiyan adi kurarelrang mukuwa penalisiya, adi mudadalrep kana ipalisi na eman diya, di adi muwadalrep kana kuwaceng tu ikiyanacay. .

nani mau nanta kakuwayanan na kapalisilisi adiyu diya, harelra kana muvalivalis lra na kakuwayanan mu, ulra na duma adi ta lra mitatulus.

110 年全國語文競賽原住民族語朗讀 【建和卑南語】 高中學生組 編號 4 號
卑南族部落的禁忌

部落的禁忌不但能約束、教育人的行為,即便現代社會,禁忌也很多。禁忌是各部落的社會規範,有日常生活禁忌及特殊的禁忌。人人都要徹底遵守,以確保神明對部落的護祐。

卑南族祭祀甚多,重大祭儀必須徹底遵行禁忌,特別是狩獵和獵首等祭祀中不能接觸女性,否則就是對男子的尊威的褻瀆,更是對神明與祖靈的挑戰。舉行播種祭儀中,參加儀式的婦女禁止食肉、打噴嚏、放屁。

祭祀、播種或收穫期間不和社外人來往,不進入他人耕地。祭祀狩獵或出草其間禁止觸摸麻。村裡有喪事,全村的人不能從事生產勞動,需休息停工。要上山打獵,如有人打噴嚏,就要折返或間隔一些時候再去。 

經期或分娩的婦女,及接觸過產婦的人都不能釀酒。懷孕的婦女禁食獵物的血、內臟外、死動物。孕婦不能縫紉、孕婦的家人不能釘釘子等。

部落習俗隨著時代不斷進步,原住民的生活態度亦可隨意而安。

文章資訊
文章年度
110
文章編號
4
文章組別
高中
文章語別
建和卑南語
族語標題
palisi na palalisiyan i dekalran
漢語標題
卑南族部落的禁忌
文章作者
洪艷玉
漢語摘要