108 年全國語文競賽原住民族語朗讀 【德鹿谷賽德克語 (原稱:德路固語)】 高中學生組 編號 3 號
ppanan

Sbiyaw sbiyaw balay han o ida ungac “ rulu ” ksun ka alang dgiyaq. Nasi musa qmpah qnpahn o asi ka dha qaqay ka mksa, kika pdhuq saan qmpah qnpahan.

Dhuq miyah kmlawa mnan Taywan ka Tanah Tunux do, kika niqan ka “ dapa empblbil kima ” ksun. Dapa ka mbbil kima siida, yasa paru balay biyax na ka dapa. Kima o ungac dduruy niya, wana dha lnpaxan bbaraw qhuni ka ririh dduruy na. Psaan ni pstkrayan mkuy ka qyqaya babaw kima, kika emptbalay blbil ka dapa. Kiya ka kiya ni asi ka smnegul dhyaan ka tndapa sejiqan. Bmbil kima siida ka dapa o ana saw mmnu na elug o ida na tduwa daun kana, kiya ni qulung bi snegulun ka mapa qyqaya dapa ni kima.

Kmlawa mnan Taywan siida ka Tanah Tunux, niqan kingal na ka ppanan qyqaya, kiya ka “ jiyaka ” ksun. Ida niqan dduruy ka“ jiyaka ”, spac ka dduruy na, asi ka llabang hari elug kiya ka tdwaan na muda. Jiyaka nii ga blbil brah ka dapa, mgriq bukuy ka seejq empqalhang ddaun leelug. Tduwa ka wana seejiq ka smikun ni mgriq jiyaka uri, asi ka ini shjil ka qyqaya ppanun, asi ka breenux hari ka ddaun leelug. Dsaw nii ka ppanan qyqaya sbiyaw han.

Malu ka sayang da, ida niqan egu klgan ka ppanan qyqaya ni mapa sejiqan. Niqan ka rulu mkksa babaw dxgal, saw ka dha dduruy na ddeynsya, otobay mapa sejiqun ni cikuh qyqaya. Niqan ka tru dduruy rulu mapa sejiqun alang breenux uri. Niqan ka spac dduruy haya, dhuq maspac dduruy ppanan qyqaya toraku, ida niqan nanaq pusu ppanun dha.

Niqan ka ppanan babaw qsiya yayung ni qsiya gsilung uri, “ asu ” ksun rudan sbiyaw kana ka dnii. Asu babaw qsiya yayung oa, ida ciway kana kiya, ini tduwa mapa suqi shjil ni paru qyqaya. Asu qsiya gsilung o niqan ka ciway asu, niqan ka paru bi asu uri. Ida ppanan sejiqun ni qyqaya uri, manu ka qyqaya saw kklgan rulu ni abura qrari pnaah eseisil klwaan o, ida ppanun asu paru kana kiya. Kiya ni asu ka tduwa mapa paru qyqaya.

Niqan ka ppanan skaya babaw karac uri, “ sapah skaya ” ksun rudan sbiyaw ka kiya. Nasi saw musa meuyas patas, uxay kiya o musa rmigaw eseisil klwaan, ida peapa “ sapah skaya ” kika ini biyaw dhuq ssaan. Nasi peapa “ sapah skaya ” siida, ini srwai madas suqi shjil ka qyqaya, yasa pskaya babaw karac ka hiya.

Dsaw baraw nii ka ppanan ta paah sbiyaw ni dhuq sayang.

108 年全國語文競賽原住民族語朗讀 【德鹿谷賽德克語 (原稱:德路固語)】 高中學生組 編號 3 號
載運

以前,山上的部落沒有所謂的車輛。若要工作要靠步行,才能抵達耕作地。

後來有牛力載運,用牛拉承載物。用兩根磨過的厚木片充當輪子,要載的東西放置並綑綁在承載物上,牛才能順利完成載運的任務,但是牛的主人必須跟隨在其左右。

還有一種承載物是jiyakajiyaka裝有四個輪子,前面可以用牛隻拉著,人在後面操控保持平衡,也可以只有人在後面操控車身保持平衡,但必須載運較輕的貨物。

而今,有很多乘載貨物與人的設備。有兩輪的自行車、機車、在平坦路面行駛的三輪、四輪的計程車與私人轎車、四輪到八輪不等的貨車皆有不同的功能。

河流、海上承載人與貨物的稱為船隻。河面上的船隻是小隻的,還有些是遊輪,各種進口車輛都是用大遊輪載運,船隻是最大宗的運輸工具。

天上承載人與貨物的稱為飛機。若出國留學或是出遊,搭乘飛機會比較快抵達目的地,但是不允許攜帶過重行李。

以上是從前到現在的交通工具。

 

文章資訊
文章年度
108
文章編號
3
文章組別
高中
文章語別
德鹿谷賽德克語 (原稱:德路固語)
族語標題
ppanan
漢語標題
載運
文章作者
詹素娥
漢語摘要