’esi na ka’anʉ araceni na tanasʉn mia, ’una ucani koo pa  nimʉkʉa ’umo’uma. niarapipiningi ’itumuru cʉnʉ. ’una kavangvang ’itumuru tariri tiaratʉmʉ. cʉ’ʉrʉʉn makai rʉmʉra. ka’anʉ siapeni taniara, ’una naannakʉ mukusa ’inia mapʉnʉ tariri. sua niapʉnʉa tariri ia, usʉ’ʉn pa kee na tavukua karara. noo kuratumuru cu ia, umʉnʉn cu nguani cani cota, cani cota.  marikʉpʉ musʉ’ʉ na maraa tatia tapi.

maacaca macangcangarʉ kavangvang sua naannakʉ. nimʉnʉa cu kavangvang taira tavoo. cani cota, cani cota. kuratumuru na tapi. a’unuʉn nguani mavici tanasa. noo ’unain tarakananga kincau nukai tangria na cacanʉ. tasira’ʉ nguani piratunu movua ’inia. taira tavoo iisua ia, mata’ʉ kavangvang sii canpe niapʉnʉ. sua niatiuma cau ia, cucuru macangcangarʉ kavangvang. ka’anʉ tarasangai sosomanpe! sosomanpe misee.

tarasangai taniara soni. ruiri ku ta’ʉrʉm vankavuka. purusapaniri kumu kucu. mukusa kavangvang na taira iisua, mapʉnʉ tariri mavici na tanasa. miaa tia cu kumakʉnʉ rovana ia, mangʉrʉku cani sara tariri. pacʉpʉngʉ, tia sa’o’o niangʉrʉ maku. ’urupaca ku ’arating kutanamʉ ti’ingai. mapakacʉ mataa matanʉkʉcʉ macaro kʉnʉn. ka’anʉ sa’o’o, cucuruana pamʉmʉkʉ ’ikua, neni vanai makasia?

neni vanai kacaua cau manmaan kumakʉnʉ ’inia? mukusa ku akini tanasa kesoni na cina Na’u. maacaca nguain marivari, “tia mu’uru’uru pusutavʉrʉ na canumu macici. masii ara’akia mapakacʉ. ’urupacʉʉn cu cʉngaa, namnam umangʉrʉ. makasuin tia cu sa’o’o.” ’ahaa! koo nimaica ’inia, ka’anʉ aratʉmʉ macʉrang.

aranai ku na taira iisua, rumaravisi tani tariri. mumʉkʉ na kukuca tanasa mia. masini ’esi tanatʉnga mia, ’una cu tariri, ’aricang, ravani, namici, natʉngʉ. ka’anʉ ara’akia tavoo nesi, paira apʉpʉnʉn cau, nakai ka’anʉ tarasangai aracʉvʉcʉvʉrʉ. makasua tantaniara tavacuku kavangvang. cucuru pakamanʉng cʉpʉngʉ cʉ’ʉrʉʉn. kamʉcʉ makaasua kavangvang cʉpʉngʉ mita, ka’anʉ aramarangʉ.

aranai miaa mumʉkʉ ku tariri na tanatʉngʉa. naira kacaua rovʉvʉ kimia kincaucaua. iaavatu parʉ’ʉna, takacicini rumaravisi ti’ingi natʉngʉ. makasua macangcangarʉ kim, macangcangarʉ kavangvang nguani, manʉngana!

部落不遠處，有塊農地還沒有種植作物。那塊地很多雜草，也有很多蕨類，好像是叢林野地。婦女們去採摘蕨菜，會先放在腰間的小籃子，之後就一把把的捆綁，集中放置在大的背簍裡。

路途中如果遇到所認識的親友，都很慷慨的拿出一些贈送給他們。野菜是新鮮的，被贈送野菜的親友都非常的高興，不停地說謝謝！謝謝！

今天是假日，我換穿黑色的長褲，穿上雨鞋，也去了那塊野地，採些蕨菜回家炒，心想！道菜一定很好吃，夾了一點點試吃。苦苦黏黏的不好吃！怎麼會這樣？

為什麼很多人喜歡這一道菜？我去請教Na’u阿姨。她說：「要先在熱水裡面汆燙，把苦味去掉，拌著青蔥、嫩薑炒就會好吃」。不經一事，不長一智！

我拔了一些蕨菜苗種在後院，如今有了蕨菜、樹豆、山蘇、龍葵等等，菜園裡的蔬菜一直不缺。常有人來採摘，但也不停地生長出來，田園都是綠色的，真是令人舒暢！但願心情也能天天如此，不會老化。