106 年全國語文競賽原住民族語朗讀 【建和卑南語】 高中學生組 編號 2 號
inukasayan semasaharan da ’amiyan na Pinuyumayan

kani Taiwan inta na Yuancumin mu, ulra mukecep misama’ da enem mauwan. na marakaduwaduwan tu pinicauwan mu mau na Amis. na marakaytayan tu pinicauwan mu mau na Saw. iniyam na Pinuyumayan mu, ulra mi kana pukalralruwac kaduwanan naniyam pinicauwan. karuwa da sakudaw misama’ niyam pinicauwan.

a Pinuyumayan mu, ulra mukecep dekalran. nu mulaud mu, meredek i Papulu. nu mudaya mu, mau na Danadanaw, na Mulivelivek, na ’Alripay, na Tamalrakaw di na Likavung. nu mukedet mu, ulra na Kacacipulr di inyam na Kasavakan. nu mu’ami mu, palru i Pinaseki di i Puyuma. kaadu mi kani Valangaw kana henan i makalusu kana cekipan. maredalredalrep mi dekadekalr, salaw mi kalre’ayan mudangidangi.

kana ’a’ami’ami diya, marevulavulas micepa da wakasayan semasaharan. na micepa demikes mu, paadang da marekamelrimelri data kasaharan. kanidu na wari, muparaduk na dekadekalran diya i wadukan. piya lra pakadalram na temaramaw mu, na ma’ida’idangan di na rahan mu, mungsalr lra semasahar. 

palrivak na ma’a’idangan pa’ira’iraw misa’ur pucepa data ’amiyan di, pana’u data kakuwayanan na ma’inayan. na vangesaran mu, marepakuwakuwa demaway da tadaw, da pecir, da ’ilrus, da resuk di da lrusung. na tayinayan mu, marepakuwakuwa da ’inupidan na ’apuc. 

na vulavulayan mu, marepakuwakuwa da kantu pinadangan. tu selrecay na kuwang mu, payas marpakuwa venakevak datu linapucan na kavang di pinadang. ulra na cau na palrivak mikacing. ulra na cau na mituvilr diya di mikacing lra. ulra na cau pavavekas di miyadana’ diya di miya’apuc diya. marepana’una’u lra mu, ulra na muveliyas tu kacing, ulra na ma’iring tu pesi, karalikeliked kadu.

na musavasavak mu, marpakuwa ’emevang da lriyung. tu puwanay na lriyung i paduk kana waadukan di, tu calacalawaw na tiru’ di, tu vulru’anay kanantu canguru’ na lriyung, adi musavak na lriyung di, mukuwa timiru’a da tu kuwi na cau, karalikeliked lra mapiya na cau.

na valisen mu, semangalr da pawti di, matulutulud kantu sinangalr paliyus i renarenadan marpakuwa pavekas. na duma nu matatulud mu, madalru’ di tu ce’ce’aw na pawti. na duma mu, pavavekas mu mutani tu sinangalr di, mareveliyas diya mukuwa semangalra mu, tu alepaw lra da cau.

na lralrakan mu, tu pakayanaw kana cava’i na vavayan di, tu kedengaw na cava’i na ma’inayan marpakuwa pavekas. nadu nantu dinkalranan mu, kadu i saninin ’emuy’uy pakirev. nu musali’udeng na cava’i mu, kurekedeng pavekas na vavayan. vuri’awan da semaharan na kadu diya menana’u na cau. na sanga lra, na ilikudakudan lra mu, tu pakasaharay papiya, salaw semangal na lralrak.

puwaludus lra mu, na mukecep na dekalr di, na kemay dawilr na rinuma’enan mu, mukasakasa madikedikes tu lima muliyuliyus muwarak, ata madalram da markapidan lra tu i nuliyusan, tu ipacilracilraw, di tu i warakan. na ma’ida’idangan mu mi tarupung di, milrungpaw da maresasan. na vangesaran mu, pinikacingan da salaw vangesar di, maresaresan tu pini’apucan. na vavayan mu, salaw vulay tu pinadangan di, pukasa vulay tu pinaliwsan na vulavulayan. kemawan da muwavii na sirusirupan. nu mena’u ta mu, kemawan ta lra kadu i ’apu’apuc kana vulay.

a Pinuyumayan mu, adi kaduwan tu pinicauwan. mawmu salaw mukepel, ta pulrepusaw ini na kakuwayanan na vulay kema ku kemiyanger.

106 年全國語文競賽原住民族語朗讀 【建和卑南語】 高中學生組 編號 2 號
卑南族聯合年祭

在台灣的原住民族有十六族,人口最多的是阿美族,人口最少的是邵族,卑南族的人口排第五位,約有一萬多人。

卑南族有十個部落,往東到寶桑部落,向西邊有龍過脈、初鹿、阿力擺、泰安和利嘉,往南有知本、建和,往北到達下賓朗和南王部落。各部落分居在台東平原山腳下,部落與部落間相距不遠交通便利,互相交往也很方便。卑南族每年舉辦聯合年祭,每一個部落都要輪流承辦各項活動,活動當天,所有參加活動的族人聚集在承辦部落的集會所。由祭司敬告祖靈後才正式展開各項活動。

耆老們開場唱年祭之歌和慶賀詞。男士們比賽製做番刀、捕獸夾、槍矛、杵和臼。婦女們比賽編花環、刺繡、舂糯米糰。

少女們比賽著穿傳統服,一聲令下,大家都搶著打開包袋,開始著裝,有的先綁腳套,有的先穿襯裙再綁腳套,更有人邊跑邊穿邊帶花,穿得歪七扭八,她們自己也都笑翻了。

中年男士比賽捉豬,把數頭豬放生在運動場中央,他們邊追邊拋繩子,想套住豬頭,有的不但沒有套到豬卻套到別人,大家都笑成一團。

準青年負重接力賽抬麻袋,各部落代表都躍躍欲試,有些在接麻袋時跌倒被袋子壓住,有的麻袋掉下來,回頭再背時已經被人趕上了,好可惜喔第一名的,最後一名的通通有獎。小孩子們,女的坐在檳榔葉鞘上,男的拉著檳榔葉鞘跑,自己部落族人就在旁邊吶喊加油,有些女孩翻船,觀眾就會笑翻天。

最後的重頭戲是大會舞,十個部落的族人,大家一起手牽手,一圈又一圈,不知道有多少層的圈圈,嘹亮的歌聲,整齊的舞步。長老們都戴著一樣的高帽子,穿一樣的長龍袍;婦女長老們穿上有刺繡的圍裙和戴上繡手套,看起來漂亮極了,青年們盛裝起來很英俊,少女們的花裙子看起來像蝴蝶在飛舞,非常的美麗。每個人頭上戴著花環,看起來整個會場就像花海,既壯觀又美麗。

卑南族人口雖不多,但卻很團結。卑南族有這麼優良的傳統文化,身為卑南族人,一定要好好珍惜,並擔任起傳承的責任。

文章資訊
文章年度
106
文章編號
2
文章組別
高中
文章語別
建和卑南語
族語標題
inukasayan semasaharan da ’amiyan na Pinuyumayan
漢語標題
卑南族聯合年祭
文章作者
洪渟嵐 洪艷玉
漢語摘要