iké amua kéngato rgerge na thɨbare, isipiele si mukani na marudrange kéngato.ku muidranga na ngiyiubu, kéngatu na thɨbare, lacngle ku marudrange ka ibirila mukuné, makasi iku kéngatɨva dra ka madradro, sukédra ka kuthurungu nia na misienenga ngelɨkese palaé mua rgerge kéngto liya.

misienenga ka thɨbare sugianga ngelekese mwa polongu kéngto, la ngipakedrɨdrɨme “ kené nga ka kéngatuvali ka kadradro manga liya. ” makasi, iku gidra udu angatu mwa pua tangtava si lacngele ku kéngatɨvadra ku marudrange, madradrola dria.

spakturulu nga na viene ku thɨbare na kéngangatu ka kutumé nia liya ku palalé nia mwa marudrange kéngeto, si kupakasungu abere liya. pakedrɨdrɨme tuméli nia kéngatɨvali ka sukura ma madro liya. makasi kené kéngatɨva dra sesa ka madrla dria ku marudrange. skathɨptɨ, skalrima na viene ka tumadra.

muidra nga skeneme viene, nakuli tumé nia liya ku kéngangatu na thɨbare, suwa nga ku buburu dria ku kébgabgaty ba narydrabge palalé kɨ swa mua, ibirila kɨ abɨre, thɨparela kɨ iké kwa na kecɨnga, makasi nakudra ku kéngatɨvali tatikicene, lakadradro swa la kemani?

marudrange ka lasepesepe dria ku isipi dra ku thɨbare musobaka “ ina maka viene nga abɨreli nga ka, palalé nga kɨkɨ sosa ku rudukuli, makasi ina abɨre su nga ka sakura musu na abɨrélé ko bailanela liiya musu. si ku ruduku su saké su ka makangngirithi, sukédranga kumili ikurudra nga swa, ibirila kɨkɨ swa mua, palalé kɨ swa abɨre, makasi iku rudukuli ka magɨrangɨ dria ku isu, si ina thiebɨli isipiele si mabɨcolo nga, thiebɨ su ka ukupipiele su si lasakɨbaculu. ” ku thɨbare ka larigu nga ika tumi nia mia.

spasobké dra na buruene “ ina makadepe nga na nukuragi midra ka palaléla mragi ku sarkiké ta. ” usulusulate na séto, nikeragi ku asulusulutali misu ka ngipala liya la iké ku kiburuburuane su. ikédra ku apétha su lalengalengé musu ka palalia pincɨge ku apétha su. ina aico ta si ni pikiluvu kwa tɨmagare liya ka , ngipalaliya la ngéregé ku técavena su.

ku kéngangetu na thɨbare ka tikecɨngé dria adepa dra, inguringo dria ku ruduku dra kupalalé pitégerange sosa mia, si ku adopadra ka tédra ku tuluné dra yia. ku kéngangetu na marudrange ka uduru ngipincɨge, sukédra nga uduru mra madro. 

有一個年輕的柴夫到山上砍柴，不久，另一位老柴夫也來了，年輕的柴夫發現，老柴夫雖然比他晚來，砍的柴卻比他多，於是，他暗暗下了決定，隔天要更早到山上去砍柴。

第二天，年輕柴夫很早就到林子裡，他心想：「這次我砍的柴一定比較多。」沒想到，當他挑著木頭回到柴房時一看，老柴夫所看下的柴，還是比他的多。

第三天，年輕柴夫決定，他不但要比老柴夫早到，還要比他晚下山，他心想，這次自己所砍的柴肯定比較多。沒想到，這一天，老柴夫砍下的木頭還是比他多。第四天、第五天也是一樣。

到了第六天，滿腹疑問的年輕柴夫終於忍不住了，他問老柴夫：「我比你早到、比你晚下山、比你年輕有力氣，為什麼我砍的木頭還是比你少？」「年輕人啊！」老柴夫拍拍他的肩膀說：「我每天下山回到家後，第一件事就是磨斧頭，可是你下班回到家後，卻因為太累就只顧著休息，斧頭都被你砍鈍了，所以，雖然我比你老、比你晚到、比你早下班，但是我的斧頭比你利，我只要砍五刀，樹就倒了，你卻要砍十幾刀，樹才會倒。」年輕人終於恍然大悟。

古諺云：「工欲善其事，必先利其器。」要把工作做好，得先把工具磨利；學生要拿到好成績，得先充實自己的學識；產品要得到市場的青睞，得先做好內部品管；一個人要得到別人的敬重，得先做好自己的內在修為。

年輕的砍柴人只種結果，卻疏忽了過程中要先磨利斧頭，反而事倍功半。老柴夫能充實自己的內涵，才是最後決勝的關鍵！