kanekanan a ziraisuy i qinaljan, aza i gukusiu lja masusaceqaljan a sitjatjanan mapana ta zaljum i qaljan, avanusika kipuvarung tu paka tua i qinaljan tjaivavaw, izua za pezaljuzaljum a “velang” a kadjunanga, sivelita kudrakudral vatjuljayan a laljing, sa talaw tua tjatjan, kau pacaculuculuing a pasa qinaljan, itua demut ta qinaljan a pukasikasivan, sa belungi putidetideq, kau qivuing na taqinaljan tu veneli ta husu, sa kilakac ta zeljum a pasa tjumaq, ljakua uli masasumusumus a pazaljum aya,tazua i qinaljan a djalan sedjelj a qaqucengcengelan a husu na mapapalipalic, nucuayanga masepelj a aljaljaken, sialap tua kugi kata siqunu sa cekeceki vuciqi za husu. nusecevung icecen saka qaca zaljum itua husu, numulaviq izuanga padjadjes a kivanvanvan ta zaljum.
aza lemakac ta husu a pazaljum, niaken kata u kaka tjaljaljak a uqaljay a sengsengan, nu ljemita qadaw sa semekez a kitulu tuki pulavay, tiaken navaivaik a mapukasivan lemakace ta husu a pazaljum, au u kaka i tjumaq a temalaw tua katan bakic duping kana dikilu a pizuanan ta zaljum a nanemanga, kimaya drusa milingan tu linakacan u petjuqen, ayaing ta sililiudu cavuing a kasiw sa qeleci a belung, nucuayanga sipaculu tua na saljinga a ljaqediqedi.
ka izuanga ziraisuy, aza i qinaljan a husu sualapen sa seqetji, izua sinan baculing a pavely, a kadjaladjalanen mesikic anga, sa utauta nekanga setjakerus, aza tja makunaw aljaljaken nekenga cekecekan a padjadjiqes tua zaljum a vanvan, tucu aza i “velan” avan qacanan a sipezaljuzaljum, izuanan a kemasi zua a lemakac ta suka sa sidjiqes tua talem a kananemanga.
村莊沒有自來水前,鄉公所為了讓村民減輕挑水之苦,從村莊上方一處velan水源處,接一條粗大的水管,將鐵管間隔戳洞,然後請村民各自買塑膠水管,輪流接水至家中。
那時的馬路都是黑色塑膠管重疊交叉,無聊的孩子,會用釘子、小刀刺破別人家的水管,遇到水量大噴水,就玩水,幾乎所有塑膠管線,都可看見塑膠袋黏住的破口。
拉水是我跟弟弟的工作,每天下午放學或假日,我會用塑膠水管接水,弟弟負責拿裝水的器皿,如:水缸、桶子、茶壺,裝滿後再將洞口塞住或給其他鄰居用。
有自來水後,塑膠水管收起來,馬路變很乾淨,不再有人因水管而跌倒,孩子們沒了噴水遊戲,velan的水源依然充沛,不再需要接水,但還是有人將它拿來灌溉。