111 年全國語文競賽原住民族語朗讀 【都達賽德克語 (原稱:都達語)】 高中學生組 編號 2 號
Lnglingay nniqan

Cbiyaw balay han u, “ Furmosa ” sundha ka way ta nniqan Taywan saya, adaw msama ka qqhuni qtaan dxral Taywan, qqsiya yayung u mtasaw bay qtaan uri, ida ini kpiya ka sediq uri way nniqan hini. Rudan ta cbiyaw ida msblayaq bay mniq sow knmalu bay msama qqhuni mi mtasaw bay yayung, uka bay qtaan ka msunu mi rngcux paru qsiya uxay uri u ndaan mhmuc mapa rngcux ka nniqan sapah mi pnwalang uri.

Alang ta sediq ida kiya mniq alang dwiyaq kana, qqhuni kana ka ssiyaw sapah da. Kiya ou bay kluwan ka pnhyuwan sow sapah, niqan ka sapah snalu qhuni, niqan ka sapah snalu ddima, sapah snalu btunux uri. Ddiyun ssalu qqhuni sapah u ida ou bay kluwan, kana ddiyun ssalu sapah qqhuni ni u mnangal naq ssiyaw dwiyaq hini uri.

Sediq ksun niqan tru kluwan ka hnang kari, kiya ka dSediq Truku,  dseediq Tgdaya mi dsediq Toda sundha, adaw ini pntna ka nniqan, kiya ini pntna ka kari nami, binaw sow waya, kndusan u mntna kana da. Sow nniqun dha sapah u nasi mniq dwiyaq qqhuni ka ssalu dha sapah, mniq llbu hari u ddima ka ssalu dha nniqan sapah. Duma na u qqhuni mi bbtunux ka prmaxun dha phiyu sapah. Pusu na balay u nasi qmuyux daw, ini ssli qsiya.

Misan u muxul bay nniqan, rbawan daw ini ktilux uri, nasi miyah mrmux klalang ka pais u ini dha smai miyah knrmux cmbuc.

Kndadax cbiyaw ssiyaw nniqan ta alang, qnpahan mi dupan lmiqu wa niqan Tayal, Bunun. Dhiya way ida niqan nanaq Waya dha uri, sow ka Tayal “ Gaga ” enca, Bunun “ Samu ” ena. Ida niqan nanaq elu dha pslutuc kndusan uri, ini ta bay knhmuc mppsliq tuxan dhiya nanaq lupanni qqiya uri. Mtna ta kana mhuma macu, bunga, sunguc ka ita. Niqan nanaq dupan dha lmiqu ssaan dha tmcamac.

Ita mi nTayal wada ou hari ka mtna ta euda, sow ka Waya btasan dqras, mstrung, tminun pala pungu, tminun rawa mi brunguy mtna kana uri. Kiya ni kmlawa Taywan cida ka Tanah Tunux wa rnmaxan ta dha ruman Tayal han.Bukuy daw yasa ida ou bay ini ktna ka kari, kiya ni mnuda embiyax meysa hangan ka ita Sediq balay da, qulung ta balay mangal hangan ka ta “ Sediq ” ka diyax empusal tru idas spac hngkawas dha kbkuy spac da. Ini sow cbiyaw ka kndusan saya da. Ana sow niqan ttsa pyasan, wada mprimax msupu kana ka knkla rdrudan cbiyaw da. Ana nanaq sow kiya u ppsparu ta ppqita msblayaq mi mqaras bay ka tnsapah daw malu da. 

111 年全國語文競賽原住民族語朗讀 【都達賽德克語 (原稱:都達語)】 高中學生組 編號 2 號
居住環境

從前,我們被稱為「福爾摩沙」,我們的祖先就是住在盡是綠油油的樹林,還有清澈見底的河川,居住人口也不多的環境。

我們賽德克族人的部落都位居山上,家屋的型式、房屋構造亦呈現多樣化,揭取材於四周環境的建築材料。賽德克族群有三種語群,Truku群、Tgdaya群、Toda群之分別,大致上來說,居住在較高山區的社群以木造為主,較低的社群則以竹造為主,有的社群也以石材材料木質混合造屋者,主要的功能是排水良好、冬暖夏涼、易防難攻。

在我們居住、耕作地、獵場等等的四周,有泰雅族、布農族。我們也有相同的生存模式,如種植小米、地瓜、樹豆等等,各自也有獵場。

而我們跟泰雅族有更多相同的文化,如紋面、織布與編藍、背簍文化等,所以賽德克族在日本時代是被歸屬於泰雅族,在族人努力下終於在2008423日正名成功。

賽德克族生活不再過從前的生活,學校教育也使許多族群觀念相互融合。雖然如此,我們能夠彼此尊重,生活平安、喜樂,就可以了。

 

 

文章資訊
文章年度
111
文章編號
2
文章組別
高中
文章語別
都達賽德克語 (原稱:都達語)
族語標題
Lnglingay nniqan
漢語標題
居住環境
文章作者
賴美燕
漢語摘要